سوا لات زبان وادبیات فارسی
سوا لات زبان وادبیات فارسی
باسمه تعالی آرایه های ادبی
شماره 6
1-قافیه و ردیف را در بیت زیر بیابید. 5/0
در غم ما روزها بی گاه شد روزها با سوزها همراه شد
2-در کلمه ی « دلگشا» چند مصوت وجود دارد ؟علامت هجای اول آن را بنویسید 5/0
3-قصیده شعری است که از نیمه ی قرن …. هـ .ق ، در ادبیات فارسی ، به تقلید از شعر ………پدید آمد . 5/0
4-کدام یک از شاعران زیر به قطعه سرایی شهرت یافته اند؟ 25/0
الف- نظامی ب- سنایی ج- ابن یمین د- حافظ
5- قدیمی ترین ترکیب بند از ……………..،شاعر قرن پنجم هـ .ق ،است؟ 25/0
6- بنیان گذار « مسمط » کیست؟ 25/0
7- ابیات زیر در چه قالبی سروده شده است؟ 25/0
خدایا به ذات خداوندی ات به اوصاف بی مثل ومانندی ات
به پاکان ،کز آلایشم دوردار وگر زلّتی رفت، معذور دار
8- کدام یک از اشعار زیر رباعی و کدام دو بیتی است؟ 5/0
الف- گر صد تیر ناز از دلبر آید مکن باور که آه از دل برآید
پس از صد سال بعد از مرگ فایز هنوز آواز دلبر دلبر آید
ب- ای کاش که جای آرمیدن بودی یا این ره دور را رسیدن بودی
کاش ازپس صد هزار سال از دل خاک چون سبزه امید بر دمیدن بودی .
9- دو ویژگی شعر نیمایی را بیان کنید 5/0
10- ارکان تشبیه را در مثال زیر مشخص کنید 1
دانا چو طبه ی عطار است ،خاموش و هنر نمای .
11-برای فهم یک تشبیه باید به سراغ ……………رفت که مهم ترین پایه ی تشبیه است ،زیرا …….از آن استنباط می شود. 5/0
12-در بیت زیر:
تو هم چون گل زخندیدن لبت با هم نمی آید روا داری که من بلبل ،چو بوتیمار بنشینم
الف- «تو» در مصراع اول کدام رکن تشبیه است؟ 5/0
ب- مشبه به ،تشبیه دوم کدام است؟ 5/0
13- تشبیه بلیغ را در ابیات زیرمشخص کنید .1
الف- هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق ثبت است بر جریده ی عالم دوام ما
ب- گذشت روزگاران بین که دوران شباب ما در این سیلاب غم ، دسته ی گل شاداب را ماند
14- در هر یک ابیات زیر چه نوع تشبیه بلیغی دیده می شود؟ 1
الف-تو دی ماهی و آن دلبر بهار است رسیدنتان به هم دشوار کار است
ب- دست از مس وجود چو مردان ره بشوی تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی
15- در بیت :آن قطره ی باران که برافتد به گل سرخ چون اشک عروسی است برافتاده به رخسار
الف- چه نوع تشبیهی دیده می شود؟ 5/0
ب- مشبه ومشبه به کدام است ؟5/0
16- با مشبه های زیر ،تشبیه مرکب بسازید . 1
-اشکی بر رخسار یک کودک،
-چهره ی زیبا در پس پرده ی زلف،
17- در مصراع : بتی دارم که گرد گل زسنبل سایه بان دارد .
الف- مفهوم استعاری هر یک از کلمات مسشخص شده چیست؟ 5/0
ب- چه نوع استعاره ای دیده می شود ؟5/0
ج- چند استعاره به کار رفته است؟ 5/0
18- در بیت زیر هر یک از کلمات مشخص شده استعاره از چیست؟ و چه نوع استعاره ای دیده میشود ؟ 1
چو تنها ماند ماه سرو بالا فشاند از نرگسان لو لوی لالا
19- در بیت زیر کدام کلمه در معنای استعاره ی به کار رفته است؟ آیا تشخیص است یا خیر ؟چرا؟ 1
ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست منزل آن مه عاشق کش عیار کجاست
20- در عبارت زیر چه نوع استعاره ای به کار رفته است ؟ مشبه و مشبه به ی آن را معین کنید؟ 5/0
به صحرا شدم : عشق باریده بود.
21-دربیت زیر کدام یک از کلمات مشخص شده ،حقیقت و کدام مجاز است ؟ 5/0
اگر به زلف دراز تو دست ما نرسد گناه بخت پریشان و دست کوته ماست
22- چه ارتباطی میان « استعاره » و «مجاز » وجود دارد ؟ 5/0
23- در بیت زیر کدام کلمه مجاز است ؟ علاقه و قرینه ی آن را بنویسید . 5/0
یکی درخت گل اندر میان خانه ی ماست که سروهای چمن ،پیش قامتش پستند
24-در نمونه های زیر علاقه های مجاز را بیابید؟ 2
الف-سرم درد می کند ب- دهخدا قلم خوبی داشت.
ج- جهان انجمن شد بر تخت اوی د- این دم شنو که راحت از این دم شود پدید
25- در بیت زیر کنایه را مشخص کنید و مفهوم ان را بنویسید 1
نرفتم به محرومی از هیچ کوی چرا از در حق شوم زرد روی
26-کنایه دریافت …………….معنی است از طریق……………. 5/0
27- در بیت زیر :
هر که دل پیش دلبری دارد ریش در دست دیگری دارد
الف- کنایه کدام است؟ 5/0
ب- مفهوم آن چیست؟ 5/0
بهنام راد
سهشنبه 20 آذرماه سال 1386 ساعت 20:32
باسمه تعالی آرایه ادبی
شماره 5
1 - شعر زیر را بخوانید و به سوالات پاسخ دهید .
دلی دارم خریدار محبت کزو گرم است بازار محبت
لباسی بافتم بر قامت دل زپود محنت و تار محبت
الف- ردیف شعر کدام است؟ 25/0
ب- قافیه را در بیت او ل پیدا کنید؟ 25/0
ج- واژه ی « محبت » را هجا بندی کنید و با علامت مخصوص بنویسید ؟ 5/0
2- مقدمه ی قصیده را ……………… می نامند. 25/0
3- نخستین شاعری که نکات عرفانی را در غزل بکار گرفت چه کسی است؟ 25/0
4-الف- قالب قطعه را ازنظر نحوه ی آرایش قافیه توضیح دهید ؟ 25/0
ب- تعریف زیر در مورد کدام قالب شعری است ؟
غزلهایی هم وزن با قافیه هایی متفاوت که بیت یکسان مصرعی آن ها را بهم می پیوندد .
5- الف- بنیانگذار مسمط کیست؟ 25/0
ب-مثنوی مولانا از مثنوی های 1- عاشقانه 2- عارفانه است . 25/0
6- الف- مناسب ترین قالب برای ثبت لحظه های زود گذر شاعرانه کدام است ؟ 25
ب- مشهورترین شاعر دو بیتی سرا کیست؟ 25/0
7- الف- بنیان گذار شعر نیمایی کیست؟ 25/0
ب-آوردن قافیه در شعر نیمایی الزامی : 1- است 2- نیست 25/0
8-الف- مشبه و مشبه به را …………………… می نامند. 25/0
ب- ویژگی مشترک میان مشبه و مشبه به چه نام دارد . 25/0
ج- تشبیهی بسازید که ( کتاب ) «مشبه» آن باشد 5/0
د- تشبیهی بسازید که (دریا) « مشبه به » آن باشد 5/0
9- پایه های تشبیه را در عبارت زیرمشخص کنید .1
دانا چوطبله ی عطار است خاموش و هنر نمای
10- الف- تشبیه بلیغ اضافی زیر را به تشبیه بلیغ غیر اضافی تبدیل کنید ؟
بهار جوانی 5/0
ب- تشبیه بلیغ کدام پایه های تشبیه را ندارد ؟ 5/0
ج- پایه های تشبیه را در شعر زیر را مشخص کنید؟
قند تویی زهر تویی بیش میازار مرا
11- الف- با( مشبه به ) زیر یک تشبیه مرکب بسازید .
الف- ستاره ها در اطراف ماه : ۵/0
ب- طرفین تشبیه و وجه شبه را در تشبیهات مرکب زیر تعیین کنید. 5/1
آن قطره ی باران که برافتد به گل سرخ چون اشک عروسی است بر افتاده به رخسار
2- دیده ی اهل طمع به نعمت دنیا پر نشود همچنان که چاه به شبنم
12- الف- واژه ی (ماه) را در جمله ای بکار ببرید که استعاره ی مصرحه باشد 5/0
ب-استعاره ی مصرحه را در عبارت زیر پیدا کنید و به تشبیه تبدیل کنید و پایه های تشبیه را نام ببرید
باز امشب ای ستاره ی تابان نیامدی 5/1
13- الف-استعاره ی مکنیه ای که «مشبه به » آن انسان باشد…………یا …………… نام دارد 5/0
ب- استعاره ی مکنیه را بیابید و به تشبیه تبدیل کنید و ( مشبه ) و ( مشبه به ) و ( وجه شبه ) را تعیین کنید 5/1
14- الف- واژه ی زیر را در معنی مجازی بکار ببرید ؟ شهر 5/0
ب- چهار علاقه از رایج ترین علاقه های مجاز را نام ببرید ؟ 1
15- در عبارت زیر مجازها را مشخص کنید و قرینه ی آنها را نشان دهید و نوع علاقه را بیان کنید ؟ 75/0
الف- به یاد روی شیرین بیت می گفت چوآتش تیشه می زد کوه می سفت
16- در بیت زیر واژه های مشخص شده کدام حقیقت و کدام مجاز است؟ قرینه ی مجاز را نشان دهید. 75/0
اگر به زلف دراز تو دست ما نرسد گناه بخت پریشان و دست کوته ماست.
استعاره ،مجازی است که علاقه ی آن ………است 5/0
کنایات را پیدا کنید و مفهوم آن ها را بیان کنید.
الف- گفت خاموش که هر کس که جمالی دارد
هر کجا پای نهد ،دست ندارندش پیش 1
ب- از مکافات عمل غافل مشو گندم از گندم بروید جو زجو 1
19- فلانی ریش سفید است کنایه از چیست؟ 5/0
بهنام راد
سهشنبه 20 آذرماه سال 1386 ساعت 20:27