ادبیات

سوا لات زبان وادبیات فارسی

ادبیات

سوا لات زبان وادبیات فارسی

سولات ادبیات فارسی ۱ پیش دانشگاهی (نیم سال اول ) انسانی

الف ) بخش قافیه

1 ـ با توجه به بیت زیر به سوالات پاسخ دهید ؟

ببریدم از ماهی چنان با ناله و آهی چنان                     وان گاه من راهی چنان شب های دیجور آمدم .

الف ) واژه های قافیه در مصراع اول کدامند ؟

ب ) حروف اصلی و الحاقی  را در واژه های قافیه مشخص کنید ؟

پ ) قافیه طبق کدام قاعده است ؟

ت ) به این نوع قافیه اصطلاحا چه می گویند ؟

2 ـ چرا قافیه کردن پیشوندهای « بر » و « در »  در بیت زیر درست است ؟

« ساقی بیا که یار ز رخ پرده بر گرفت                     کار چراغ خلوتیان باز در گرفت »

3 ـ واژه های « دشت » و « مشت »  در چه صورت می توانند با هم قافیه شوند ؟

ب ) بخش عروض

1 ـ واژه ی « سرآمد » را یک بار با حذف همزه و یک بار بدون حذف همزه تقطیع هجایی کنید ؟

2 ـ ارکان معادل هجای زیر را بنویسید . این رکن در کدام بخش مصراع هرگز قرار نمی گیرد ؟

الف ) ـــ  ــــ  U U

3 ـ یک مصراع از بیت زیر را ابتدا تقطیع هجایی و تقطیع به ارکان نمایید ؛ سپس نام وزن این شعر را بنویسید ؟

« روید ای جمله صورت ها که صورت های نو آمد          علم هاتان نگون گردد که آن بسیار می آید »

4 ـ چرا وزن شعر زیر دوری است ؟ ( ذکر دو ذلیل کافی است )

ـ دی شد و بهمن گذشت فصل بهاران رسید                 جلوه ی گلشن به باغ هم چو نگاران رسید

5 ـ در بیت زیر یک اختیار وزنی در رکن اول بیت و یک اختیار وزنی در پایان مصراع مشخص کنید ؟

« یاد باد آن که زما وقت سفر یاد نکرد              به وداعی دل غم دیده ی ما شاد نکرد »

یاد                     با          دان        ک         ز           ما       وق           ت         س        فر         یاد        ن         کرد      

   -        U      U-      -       U       U        -       -      U     U        -        -             U- 

ب         و           دا          عی        د           ل          غم         دی        د           ی          ما          شاد        ن         کرد

-        U      U-       -       U       U     -        -        U      U      -        -       U      U

6 ـ کدام وزن مثنوی مناسب مضامین پند آمیز و عارفانه است ؟ عطار « منطق الطیر » را در این وزن سروده است .

الف ) فاعلاتن  مفعلن   فعلن

ب ) فعلاتن  فعلاتن  فعلن

ج ) فاعلاتن  فاعلاتن فاعلن

د ) مفعول  مفاعلن  فعولن

7 ـ اساس وزن « کمی » مبتنی بر چیست ؟

ب ) نقد ادبی

1 ـ نقد ادبی در چه صورتی ارزش و اهمیت دارد ؟

2 ـ کدام یک از انواع نقد به شکل ظاهر و صورتهای عینکی یک اثر ابی می پردازد ؟

3 ـ از نظر « ارسطو » هدف شعر از چیست ؟

4 ـ « تاریخ ادبیات » ازچه نظر اهمیت دارد ؟

5 ـ نام دو تن از شاعرانی را که در دوره ی مشروطه یا بعد از آن مسائل اجتماعی را هدف شعر می دانستند ، بنویسید ؟

6 ـ علت دشواری و پیچیدگی برخی از اشعار نظامی در چیست ؟

7 ـ کدام شاعر را می توان نماینده ی واقی « سبک هندی » دانست ؟

8 ـ کتاب «تاریخ بیهقی » از چه جهاتی قابل اهمیت است ؟

9 ـ هدف سعی در « گلستان » در حقیقت چه نوع هدفی است ؟

10 ـ در نقد روانشناسی آثار ادبی را از چه نظر باید مورد بررسی قراردارد ؟

------------------------------------------------------                  

الف ) بخش قافیه

1 ـ با توجه به بیت زیر به سؤالات پاسخ دهید .

« در کوی محبت به وفایی نرسیدیم                 رفتیم ازین راه و به جایی نرسیدیم »

الف ) واژه های قافیه و ردیف را مشخص کنید ؟

ب ) حروف الحاقی و اصلی قافیه کدامند ؟

پ ) قافیه ی بیت بر اساس کدام قاعده است ؟

2 ـ چرا قافیه در بیت زیر نادرست است ؟

«  سر و دل پر از کینه کردو برفت                   تو گویی که عهد فریدون گرفت »

3 ـ در بیت زیر چه نوع قافیه ای دیده می شود ؟

« نور تویی ، سور تویی ، دولت منصور تویی                    مرغ که طور تویی ، خسته به منقار مرا »

4 ـ شعر نو و شعر کلاسیک « سنتی » از نظر قافیه چه تفاوتی دارند ؟

ب ) بخش عروض

1ـ در کدام واژه حروف « ی» صامت نیست؟

ا لف) نی                   ب ) امید                          ج) سایه                    د ) آینه

2ـ واژه ی « خوش آ وا » را یک بار با حذف همزه ویک بار بدون حذف همزه تقطیع هجایی کنید.

3ـ نام رکن هریک ازعلامت های زیررابنویسید.

الف)   -  -  -              ب )  - U U -

4ـ کدام وزن مثنوی  « حماسی ورزمی  »  است؟ سعدی کدام کتابش رادر این وزن سروده است ؟

5 ـ دررکن پایانی بیت زیر ( با توجه به تقطیع )  کدام اختیار وزنی دیده میشود ؟

« هرچه داری اگربه عشق دهی                                کافرم گرجوی زیان بینی »

هر         چ          دا           ری            اً            گر           ب عشق          د               هی

-            U       U-          U         -          U         -           -        U        -

کا       ف           رم            گر         ج           وی          ز              یان           بی             نی

-           -            -          U         -          U         -           -        U        -

6 ـ یک مصراع از بیت زیر را ابتدا تقطیع هجایی  و تقطیع ارکان نمایید ، سپس نام وزن این شعررابنویسید.

« امروز خندنیم وخوش ،کان وقت خندان می رسد                سلطان سلطانان ماازسوی میدان می رسد »

7 ـ کدام بیت وزن دوری دارد ؟ چرا؟ ( ذکر دودلیل کافی است.)

الف ) صورتگر نقاشم، هرلحظه بتی سازم                   کی بوده ای نهفته که پیدا کنم تورا

ب) صورتگر نقاشم ، هرلحظه بتی سازم                       وآن که همه بت ها رادرپیش توبگذارم

8 ـ شعری است که هرمصراع آن ازتکرارتعداد نامعین ، ارکان عروضی « فعلا تن » ساخته می شود.

9 ـ باتقطیع مصراع زیرنوع اختیار زبانی آن رامشخص کنید.

« همه آرام گرفتند وشب ازنیمه گذشت »

10 ـ درزبان هایی که وزن آهنگی دارندچه عاملی سبب می شود که کلمات یک هجایی تغییرمعنایی داشته باشند ؟ 

پ ) نقد ادبی

1 ـ کاربرد کلمه و خلق تعبیرات در کدام نوع نقد مورد بحث قرار می گیرد ؟

2 ـ عوامل به وجود آورنده ی موسیقی در کلام کدامند ؟

3 ـ عبارت « هنر آزادی است  ، جلال است ، گل کردن و شکفتگی روح » از « تئوفیل گوتیه » بیانگر چه نوع نقدی است ؟

4 ـ از نظر «‌دید رو »‌ نویسنده ی فرانسوی ، هدف هر نوع هنر چیست ؟

5 ـ امروزه غالبا شعر ، داستان و نمایشنامه ، در ایران از چه دیدگاهی کورد نقد قرار می گیرد ؟

6 ـ دوره های مختلف « شاهنامه ی فردوسی » کدامند ؟

7 ـ بهترین و عالی ترین نمونه ی شعر غنایی داستانی را در اشعار کدام شاعر می توان یافت ؟

8 ـ « مولانا »  در «‌مثنوی معنوی » برای القای حقیقت از چه شیوه ای استفاده می کند ؟

9 ـ الف ) چرا شعر حافظ را « رندانه » می خوانند ؟

ب ) به سبک شعری « حافظ » اصطلاحا چه سبکی می گویند ؟

10 ـ استفاده  از ترکیباتی مانند : « دراز آهنگ » و « تنگ زندانی » در کتاب تاریخ بیهقی بیانگر کدام ویژگی نویسندگی بیهقی است؟

11 ـ تازگی غزل های صائب تبریزی نسبت به حافظ سعدی در چیست ؟

12 ـ از نظر تولستوی « هنر جهان پسند » چه  ملاکی باید داشته باشد ؟

13 ـ چرا یک منتقد تاریخی قادر به تحلیل واقعی یک شاهکار ادبی نیست ؟

---------------------------------------- 

قافیه

1 ـ در بیت زیر حروف اصلی ، الحاقی و قاعده ی قافیه را بیابید و بنویسید ؟

دلم نمی تپد از شوق آشیانه زدن                           غریب  وار خوشا پر به هر کرانه زدن

2 ـ آیا دو کلمه « عضوی » و جزوی » می توانند قافیه محسوب شوند ؟ چرا ؟

3 ـ قافیه در بیت زیر طبق کدام تبصره همقافیه شده است ؟ توضیح دهید ؟

از سر کوی تو گر عزم سفر می داشتم                          می زدم بر بخت خود پایی که بر می داشتم

4 ـ آوردن دو قافیه ی پایانی را در هر مصراع یک بیت چه می نامند ؟

5 ـ بیت زیر دارای کدام توع از انواع قافیه است ؟

نور تویی سور تویی دولت منصور تویی                سینه ی مشروح تویی بر در اسرار مرا

6 ـ از مصوتهای بلند کدام یک نمی توانند حروف اصلی قافیه محسوب شوند ؟

عروض :

1 ـ تقطیع هجایی ترکیب زیر با کدام اختیار زبانی مطابقت دارد ؟

رادی و مردی ( ـ U U ــ ــ )

2 ـ تبدیل فعلاتن (U U ــ ــ ) به مفعولن ( ــ ــ ــ ) طبق کدام اختیار وزنی صورت می گیرد ؟

3 ـ کتاب « خسرو و شیرین » نظامی در چه وزنی سروده شده است ؟

4 ـ عبارت « وزنی که اساس آن مبتنی بر نظم میان هجاهای بلند و کوتاه در مصراعهای یک شعر است » کدام نوع  از انواع وزن شعر را توصیف می کند ؟

5 ـ در چندمین هجا از بیت زیر اختیار زبانی به کار رفته است ؟ نوع آن را بنویسید ؟

گفت و گو آیین درویشی نبود                  ورنه با تو ماجراها داشتیم

6 ـ در بیت تقطیع شده ی زیر دو اختیار وزنی بیابید و نوع آن را بنویسید ؟

دیگران قرعه ی قسمت همه بر عیش زدند                     دل غم دیده ما بود که هم بر غم زد

دی       گـَ         ران         قُر          عـِ          یِ         قِسـ         مَت         هَـ          مِ          بر        عیـ          ش         زَ          دَند

ـــ U             ــــ        ــــ U               U        ــــ       ــــ       U       U       ـــ       ــــ        U     U          ــــ

دِ           لِ         غم          دی          دِ          یِ        ما            بو           د           کِـ          هم        بَر         غَــــــــــم          زد

U       U       ــــ       ــــ U               U        ــــ       ـــ      U        U        ـــ        ـــ      ـــــــــــــــ        ــــ

 

7 ـ ارکان معادل هجاهای (U   ــ U  ــ ) و ( ــ ــ U ــ )  را بنویسید ؟

8 ـ نام اوزان حاصل از تکرار مفعول فاعلاتن چه نام دارد ؟

9 ـ ترکیب زیر را یک بار با حذف همزه و یک بار بدون حذف همزه تقطیع هجایی کنید .

باد آورده

10 ـ بیت زیر را فقط  به خط عروضی بنویسید ؟

اول اندیشه وانگهی گفتار                پای بست آمده است پس دیوار

11 ـ کدام یک از ابیات زیر در وزن دوری سروده شده است ؟ یکی از ویژگی های این وزن را بنویسید ؟

الف ) چوک ز شاخ درخت خویشتن آویخته                  زاغ سیه بر دو بال غالیه آمیخته

ب ) دلی از سنگ بباید به سر راه واع                            تا تحمل کند آن روز که محمل برود

12 ـ مصراع اول بیت زیر را تقطیع هجایی و علامت گذاری نموده ، سپس وزن و نام کامل وزن ( بحر ) آن را بنویسید ؟

بیا تا قدر یکدیگر بدانیم                             که تا ناگه ز یکدیگر نمانیم

نقد ادبی

1 ـ کامل ترین نوع نقد مبتنی بر کدام موارد است ؟

2 ـ استعمال کلمات مترادف و چند و چون آن در حوزه ی کدام نوع از انواع نقد جای می گیرد ؟

3 ـ چه کسی به توجیه و رواج نقد زیبایی شناسی پرداخت ؟

4 ـ دو تن از تجدد طلبان و مشروطه خواهان را که برای شعر شرط اخلاقی و اجتماعی قایل شده اند ، نام ببرید ؟

5 ـ به عقیده ی  « هیپولیت تن » حوادث و احوال اجتماعی مولود و نتیجه ی کدام عوامل است ؟

6 ـ نقد فنی در یونان به وسیله ی چه کسانی بنیان گرفت ؟

7 ـ در نقد تاریخی چه شناخت هایی باید صورت بگیرد ؟

8 ـ اهمیت نقد و نقادی چیست ؟

9 ـ نظر چخوف درباره نقادان را بنویسید ؟

10 ـ یک نقد مربوط به شکل ظاهری و یکی مربوط به شکل محتوا را نام ببرید ؟

11ـ آنچه موسیقی  را در کلام به وجود می آورد چیست ؟

 12 ـ زشتی و زیبایی یک نثر بستگی به چه دارد ؟

 13 ـ « سپه داغ دل ، شاه با های و هوی / سوی باغ ایرج نهادند روی » وجود کلمات با هجاهای بلند و کشیده بیانگر چیست .

 14 ـ نظر « گوینه » درباره هنر چیست ؟

 15 ـ چه کسی هدف یک اثر ادبی را به آدمی عشق به تقوی و وحشت از نابکاری می داند ؟

11    ـ دو تن از مشروطه خواهان که برای شعر شرط اخلاقی قایل می شوند ، نام ببرید ؟

----------------------------------- 

الف ) بخش قافیه

1 ـ در قافیه بیت زیر ( ی ) حرف اصلی قافیه است یا الحاقی ؟

که بودش نگینی در انگشتری                   فرو مانده در قیمتش جوهری

2 ـ چرا قافیه کردن دو واژه ( دیده ام ) با یکدیگر در بیت زیر درست است ؟

من هر چه دیده ام ز دل و دیده دیده ام                گاهی ز دل بنالم و گاهی  ز دیده ام

3 ـ اگر واژه های « بدایت و هدایت » قافیه بیتی داشته باشند رعایت کدام حروفشان الزامی است ؟

4 ـ بیت زیر چه نوع قافیه ای دارد ؟

گاه سوی وفا روی گاه سوی جفا روی                         آن منی کجا روی بی تو به سر نمی شود

5 ـ قافیه کدام بیت نادرست است ؟ چرا ؟

الف ) خاک دل آن روز که می بیختند                شبنمی از عشق بر آن ریختند

ب ) چه مصر و چه شام و چه بر و چه بحر            همه روستایند و شیراز شهر

6 ـ واژه های قافیه ، حروف اصلی و الحاقی را در بیت زیر مشخص کنید و بنویسید قافیه بر اساس کدام قاعده است ؟

نماز شام غریبان چو گریه آغازم                            به مویه های  غریبانه قصه پردازم

ب ) بخش عروض

1 ـ اشعار چینی و ویتنامی چه نوع وزنی دارند ؟

2 ـ تقطیع کلمه ی زیر با کدام اختیار شاعری مطابقت دارد ؟

شب و روز ( = U ــ  ــ U )

3 ـ قالب شعری  که در پایان هر مصراع آن مصراع کوتاه می آید ، چه نام دارد ؟

4 ـ کتاب ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی در چه وزنی سروده شده است ؟

5 ـ کدام یک از ابیات زیر وزن دوری دارند ؟ یک مشخصه این وزن را بنویسید ؟

الف ) دلم جز مهر مهرویان طریقی بر نمی گیرد                        ز هر در می دهم پندش و لیکن در نمی گیرد

ب ) در دیر مغان آمد ، یارم قدحی در دست                            مست از می و میخواران از نرگس مستش مست

6 ـ واژه ی ( تیر انداز ) را یک بار با حذف همزه و بار دیگر بدون حذف همزه تقطیع کند ؟

7 ـ ارکان معادل (U U ــ U ) و (  ــ U ــ  ـــ ) را بنویسید ؟

9        ـ با توجه به تقطیع ، نام بحر را بنویسید ؟

در آن نفس که بمیرم در آرزوی تو باشم                         بدان امید دهم جان که خاک کوی تو باشم

د

را

ن

فَس

کِ

بِ

می

رَم

دَ

را

رِ

زو

ی

تً

با

شم

U

ـــ

U

ـــ

U

U

ـــ

ـــ

U

ـــ

U

ـــ

U

U

ـــ

ـــ

بِ

دان

اُ

میـــ

ـــد

د

هم

جان

ک ِ

خا

ک ِ

کو

ی

تُ

با

شم

U

ـــ

U

ــــ

U

U

ـــ

ـــ

U

ــــ

U

ـــ

U

U

ـــ

ـــ

10    ـ در بیت زیر یک اختیار وزنی بیابید و نوع آن را معلوم کنید ؟

ز تند باد حوادث نمی توان دیدن                              درین چمن که گلی بوده است یا ، سمنی 

11    ـ در هجای چندم بیت زیر اختیار زبانی به کار رفته است ؟ آن را بیابید و نوع آن را بنویسید ؟

از چشم خود بپرس که ما را که می کشد                           جانا گناه طالع و جرم ستاره نیست

11 ـ بیت زیر را تقطیع کنید و هجاها ی معادل را بنویسید و سپس تقطیع به ارکان کنید و نام ارکان را بنویسید ( تقطیع یک مصراع کافی است )   

وقتی دل سودایی می رفت به بستانها                          بی خویشتنم کردی بوی گل و ریحانها

ج ) بخش نقد ادبی

1 ـ چه نوع نقدی کاربرد زبان و اصول و قواعد آن را در آثار ادبی ارزیابی می کند ؟

2 ـ یکی از انواع نقد را که به محتوا و درون مایه ی اثر ارتباط دارد ، نام ببرید ؟

3 ـ با توجه به نقد لغوی در کدام بیت قواعد زبان رعایت نشده است ؟

الف ) که رستم که باشد که فرمان من                  کند پست و پیچد ز پیمان من

ب ) بر آن بود کاموس و خاقان چین                 که آتش برآرند از ایران زمین

4 ـ نقد فنی در روم توسط چه کسی بنیان می گیرد ؟

5 ـ در کدام مکتب ادبی شاعر عقیده دارد که : شعر نه باید  بخنداند  و نه بگریاند بلکه فقط باید زیبا باشد .

6 ـ نظر افلاطون  در باب شعر  چیست ؟

 7 ـ  شیوه ی نقد تاریخی چه هنگامی مفید خواهد بود ؟

 8 ـ چه جریانی موجب شد تا ادبیات از دیدگاه علم روان شناسی مورد توجه قرار گیرد ؟

 9 ـ بیت زیر را نقد لغوی کنید ؟

موسی و عیسی کجا بد کافتاب / کشت موجودات را می داد آب

10 ـ نقد ادبی را تعریف کنید ؟

12    ـ  چرا ذوق به تنهایی نمی تواند ملاک قضاوت آثار ادبی باشد ؟

13    ـ بهترین مثنوی نظامی چه نام دارد ؟ 

13 ـ یکی ازکسانی راکه نخستین بار ازخیام به عنوان شاعر یاد کرده اند ، نام ببرید.             

14 ـ مولوی درسرودن مثنوی دو ماخذ اصلی داشته است ، این دو ماخذ رانام ببرید.

 15 ـ چراگاهی کلام نظا می گرفتار ابهام می شود؟

9        ـ هدف فردوسی ازسرودن شاهنامه چه بوده است؟

10    ـ کدام قصیده سرای مشهورعصرانقلا ب رامی شناسید که قصایدش با غزل درهم آمیخته باشد؟

11    ـ جریان جدی « غزل حماسی » مربوط به کدام عصر می باشد؟

12    ـ شباهت سروده های عصر انقلاب باسروده های دوره ی مشرطه درچیست ؟ 

------------------------------------------- 

بخش قافیه :

1 ـ در قافیه بیت زیر ( ی ) حرف اصلی قافیه است یا الحاقی ؟

 آتش عشق است کاندرنی فتاد                  جوشش عشق است کاندر می فتاد

2 ـ چرا قافیه کردن واژه ها ی« باد » و « باد » در بیت زیر درست است ؟

آتش است این بانگ نای ونیست باد          هر که این آتش ندارد نیست باد

3 ـ قافیه کردن کدام کلمات با یکدیگر نادرست است ؟  

الف )کشیده ـ رسیده                ب ) لبان ـ رخان              ج ) جفا ـ ما

4 ـ چرا قافیه کردن « دلش » با« سنبلش » درست است ؟

5 ـ چرا نمی توان واژه « عزیز » را با واژه « حضیض » قافیه کرد ؟

6 ـ بیت زیر چه نوع قافیه ای دارد ؟

جان ز تو جوش می کند ؛ دل زتو نوش می کند        عقل خروش می کند ؛ بی تو به سر نمی شود

7 ـ در بیت زیر واژه های قا فیه ؛ حروف اصلی ؟ حروف الحاقی و قاعده قا فیه را مشخص کنید .

چندان که گفتم غم با طبیبان                     درمان نکردند مسکین غریبان

ب) بخش عروض

1ـ تقطیع کلمه زیر با کدام اختیار شا عری مطابقت دارد ؟

جادویی ( ـ U  ـ )

2ـ اشعار فرانسوی وژاپنی چه نوع وزنی دارند؟

3ـ شعری که هر مصراع آن از تکرار تعداد نامعین ارکان عروضی فعلاتن یا مفاعیلن ساخته می شود چه نام دارد؟

4ـ کتاب مخزن الا سرار نظامی در چه وزنی سروده شده است ؟

5 ـ ارکان معادل ( ـ U U ـ ) و ( ـ ـ U U ) را بنو یسید.

6ـ واژه « پلنگ افکن » را یک بار با حذف همزه و بار دیگربدون حذف همزه تقطیع کنید.

7ـ کدام یک از ابیات زیر وزن دوری دارد ؟ یک مشخصه این وزن را بنویسید.

الف )      صبح بر آمد زکوه چون مه نخشب زچاه        ماه بر آمد به صبح  چون دم مهی زآب

ب )        ای کاروان آهسته ران کارام جانم می رود      وان دل که با خود داشتم با دلستانم می رود

8 ـ باتوجه به تقطیع نام بحررا بنویسید.

دل می رود زدستم صاحبدلان خدارا                       درداکه رازپنهان خواهدشد آشکارا

                                                                                  

دل

می

ر

ود

ز

دس

تم

صا

حب

دِ

لان

خُ

دا

را

ــــ

ــــ

U

ــــ

U

ــــ

ـــــ

ـــــ

ــــ

U

ــــ

U

ــــ

ـــ

در

دا

کِ

را

زِ

پن

هان

خا

هد

ش

دا

ش

کا

را

ـــ

ــــ

U

ـــ

U

ــــ

ــــ

ـــــ

ـــــ

U

ــــ

U

ــــ

ــــ

 

9 ـ در بیت زیر یک اختیار وزنی پیدا کنید ؟ و نوع آن را معلوم کنید ؟

هر که آمد به جهان نقش خرابی دارد                در خرابات بگویید که هشیار کجاست

10 ـ در هجای چندم بیت زیر اختیار زبانی کار رفته است ؟ آنرا بیابید و نوع آن را معلوم کنید ؟

کوچه ها پر گشته از عطر بهار                          گرد شبنم در هوا پاشیده بود

11 ـ بیت زیر را تقطیع کنید ؟ و هجاهای معادل را بنویسید و سپس تقطیع به ارکان کنید و نام ارکان را بنویسید ؟ ( تقطیع یک مصراع کافی است )

جهانا  چه بد مهر  بد خو جهانی                     چو آشفته بازار بازارگانی

ج ) نقد ادبی

1 ـ چه نوع نقدی جوهر هنر را دور از محتوای خاص آن بررسی می کند ؟

2 ـ یکی از انواع نقد را که به شکل ظاهر و صورت های عینی اثر ارتباط دارد ، نام ببرید ؟

3 ـ نظر « ژان پل سارتر » در باب ادبیات چیست ؟

4 ـ تأثیر نظریه و اندیشه های کسانی چون « فروید » ، « یونگ » و « آدلر » در چه نوع نقدی محسوس است ؟

5 ـ چه عواملی موسیقی کلام را به وجود می آورد ؟

6 ـ با توجه به نقد شعر ، مهمترین عاملی که مفهوم این بیت را از صورت یک خبر ساده به یک شعر متعالی تبدیل کرده است ؟

چو برگشت شب گرد کرده عنان                                 سپیده برآورد رخشان سنان

7 ـ دو ویژگی از ویژگی های سبک خراسانی دوره ی سامانی را بنویسید .

8 ـ چه نوع نثری در نگارش کتاب «  الابنیه عن حقایق الادویه »  به کار رفته است ؟

9 ـ چه نوع نثری در نگارش کتاب « تاریخ جهانگشای جوینی » به کار رفته است ؟

10 ـ دو تفاوت عمده منظومه « افسانه » نیما را با سروده های شاعران پیشین و معاصر وی بنویسید ؟

11 ـ نام اصلی کتاب کتاب قابوس نامه چیست ؟

12ـ تفاوت غزلیات  صائب با حافظ و سعدی در چیست ؟

14    ـ چرا شعر حافظ را رندانه می خوانند ؟

15    ـ موضوع شاهنامه چیست ؟

16     ـ کاربرد واژه در « گلستان سعدی » چه اهمیتی دارد ؟

17    ـ کتاب «  تاریخ بیهقی » از دو جهت  اهمیت دارد ، آنها را نام ببرید ؟

 

18    ـ مهم ترین نوع نقد در ادب عربی و فارسی چیست ؟

18 ـ ایقاع را تعریف کنید ؟

 19 ـ نام دیگر مکتب ادبی پارناس چیست ؟ 

 

-----------------------------------  

الف ) بخش قافیه

1 ـ واژه های « روان » در بیت زیر قافیه هستند یا ردیف ؟ در هر صورت دلیل آن را بنویسید ؟ 

گلابست گویی به جویش روان                                    همی شاد گردد ز بویش روان

2 ـ واژه های قافیه ، حروف اصلی و الحاقی قافیه را در بیت زیر مشخص کنید و بنویسید قافیه بر اساس کدام قاعده است ؟

ز دو دیده خون فشانم ، ز غمت شب جدایی                   چه کنم که هست این ها گل باغ آشنایی

3 ـ چرا قافیه کردن واژه هایی  که در داخل هر پرانتز آمده است ، نادرست است ؟

الف :  ( بخت ، دخت )                       ب : ( ستیغ ، دقیق )

4 ـ گاه شاعران در پایان نیم مصرع نیز قافیه می آورند که به آن قافیه ……………… می گویند ؟

5 ـ نیما یوشیج چه موقع تغیییر قافیه شعر را لازم می داند؟

ب ) بخش عروض :

1ـ از میان واژه های زیر ،آن هایی را که دارای مصوت بلند نیستند،مشخص کنید :

             ایران ، خواهر، وقت ، موسی ، سیل،

2ـ ارکان معادل هجاهای زیر را بنویسید :

      الف: ( ـ ـ      )       ب : (          ـ  )

3 ـ یکی از ارکان عروضی مصراع اول بیتی ، « مفتعلن » است ، شاعر با استفاده از کدام اختیار شاعری است که می تواند در مصراع دوم در مقابل آن ، « مفعولن » بیاورید ؟ بنویسید که این نوع اختیار ، زبانی است یا وزنی ؟

4 ـ وزن کدام یک از واژه های زیر ، با حذف همزه یا بدون حذف همزه تغییر نمی کند؟ کلمه ی مورد نظر را با حذف همزه تقطیع کنید :

عاقبت اندیش ، خون آلود ، دل انگیز

5 ـ بیت زیر را تقطیع هجایی کنید و هجاهای معادل را بنویسید و سپس تقطیع به ارکان کنید و نام وزن آن را بنویسید . ( اگر از اختیار شاعری استفاده شده است آن را مشخص کنید )

هوا خواه توام جانا و می دانم که می دانی                                   که هم نا دیده می بینی و هم ننوشته می خوانی

6 ـ پرکاربردترین وزن شعر فارسی کدام وزن است؟

7ـ دومورد از مشخصات اوزان دوری را که در بیت زیر و جود دارد ،بنویسید .

           دل می رود زدستم صا حبدلان خدا را            دردا که راز پنهان خواهد شد  آ شکارا

8 ـ کدام وزن است که در مثنوی های حماسی و رزمی کاربرد فراوان دارد؟

9ـ دو نوع  اوزانی را که در آن ها نظم میان هجاهای هر مصراع رعایت می شود اما طول مصراع ها یکسان نیست ، نام ببرید ؟

10 ـ در کدام وزن است که زیر و بم بودن در کلمات یک هجایی باعث تغییر معنی می شود ؟ 

ج ) بخش نقد ادبی

1 ـ تعریف نقد را در اصطلاح ادب بنویسید ؟

2 ـ بررسی و ارزیابی کاربرد زبان و اصول و قواعد آن در یک اثر ادبی بر عهده ی کدام یک از انواع نقد است ؟

3 ـ آنچه را که در مکتب ادبی پارناس ( هنر برای هنر ) اهمیت دارد ، بنویسید ؟

4 ـ چه عواملی موسیقی کلام را به وجود می آورد ؟

5 ـ چه میزان و محک واقعی برای ارزیابی آثار و ابداعات ادبی در اختیار ماست ؟

 6 ـ آنچه در مکتب هنر پارناس اهمیت دارد چیست ؟

 7 ـ نظر تولستوی درباره ی هنر چیست ؟

 8 ـ هوراس ارزش شعر را در چه می داند ؟

 9 ـ چه کسی برای ادبیات  نوعی مسئولیت و تعهد اجتماعی قائل می شود ؟

10 ـ دو تن از نویسندگانی که نثر را در خدمت اجتماع قرار داده اند نام ببرید ؟

11 ـ اندیشه های « آدلر » در کدام نوع نقد مورد بررسی قرار می گیرد ؟ 

--------------------------------------- 

الف ) قافیه

1 ـ واژه ی « مردانه »  از چند حرف درست شده است ؟

2 ـ در بیت زیر حروف اصلی ، الحاقی ، و واژه های قافیه را معلوم کنید ؟

همه را بیازمودم  چو تو خوشترم نیامد / چو فرو شدم به دریا چو تو گوهرم نیامد

3 ـ پسوندها و پیشوندها در چه صورت واژه ی قافیه محسوب می شوند ؟

4 ـ رد القافیه را تعریف کنید ؟

5 ـ نظر نیما در مورد قافیه چیست ؟

6 ـ تکرار واژه ی غیر ساده در چه صورت رواست ؟

ب ) عروض

1 ـ دو هجای زبان فارسی را نام ببرید و علامت هر یک را بنویسید ؟

2 ـ املای عروضی کلمات ( خواهر ، عزت )  را بنویسید ؟

3 ـ ارکان معادل هجاهای  ( ــ ــ  ن ن ،    ــ  ن  ــ‌ ــ ، ن ــ  ــ ) را بنویسید ؟

4 ـ واژه ی ( تیر انداز ) را یکبار با حذف همزه و یکبار بدون حذف تقطیع کنید ؟

5 - دو تا از اختیارات زبانی را نام ببرید ؟

6 ـ دو تا از مشخصات وزن دوری را نام ببرید ؟

7 ـ وزن شعر شاهنامه و مثنوی مولوی را بنویسید ؟

8 ـ یک مصراع از بیت زیر را تقطیع و هجا گزاری کنید و نام وزن را بنویسید ؟

الهی سینه ای ده آتش افروز / در آن سینه دلی وان دل همه سوز

نقد ادبی

1 ـ نقد ادبی را تعریف کنید ؟

2 ـ نظر شاعر پارناسین درباره ی شعر چیست ؟

3 ـ ارسطو  هدف شعر را در چه می داند ؟

4 ـ دو تن از شاعرانی که شعر خود را در خدمت اجتماع می دانند ، نام ببرید ؟

5 ـ شیوه ی نقد تاریخی چه هنگامی مفید است ؟

6 ـ شاهنامه به چند بخش تقسیم شده است ؟  نام ببرید ؟

7 ـ قدیمی ترین مثنوی نظامی چیست ؟

8 ـ مثنوی مولوی چند دفتر است ؟

9 ـ اهمیت کتاب تاریخ بیهقی از چند جهت است ؟ نام ببرید ؟

10 ـ خداوندگار سخن فارسی کیست ؟

11 ـ سبک کلی شعر فردوسی چیست ؟

12 ـ نثر کتاب قابوس نامه چگونه است و نام دیگر آن چیست ؟

------------------------------------------------ 

الف ) بخش قافیه

1 ـ در بیت زیر حروف اصلی ، الحاقی ، واژه های قافیه ، و  قاعده ی قافیه را مشخص کنید ؟

روشن از پرتو رویت نظری نیست که نیست                                 منت خاک درت بر بصری نیست که نیست

2 ـ قافیه کردن کدام کلمات نادرست است ؟

الف ـ ( بنده ، زنده )                       ب ـ ( حواله ، پیاله )                    ج ـ ( غمناک ، دردناک )

3 ـ  چرا واژه های  « جوی و جوی »  در بیت زیر قافیه محسوب می شوند ؟

دلارام در بر دلارام جوی                   لب از تشنگی خشک بر طرف جوی

4 ـ کدام حروف در شعر فارسی همواره الحاقی به شمار می آیند ؟

5 ـ بیت زیر دارای کدام نوع از انواع قافیه است ؟

آه همی زند برون از سر و سینه موج خون                      من چکنم که از درون دست تو می کشد کمان

6 ـ چرا امروزه قافیه کردن واژه های « بحر ، و شهر » نادرست به نظر می آید ؟

پ ) بخش عروض

1 ـ ارکان معادل هجاهای ( ــ ــ U ــ )   و (U ــ ــ U ) را بنویسید ؟

2 ـ در تبدیل مفتعلن ( ــ U U ــ ) به مفاعلن (U ــ U ــ ) از کدام اختیار وزنی استفاده می شود ؟

3 ـ تقطیع ترکیب زیر با کدام اختیار زبانی  مطابقت دارد ؟

بازی دهر  ( ــ U U ــ U )

4 ـ کتاب منطق الطیر عطار در چه وزنی سروده شده است ؟

5 ـ واژه ی « خوش آمد »  را یک بار با حذف همزه و یک بار بدون حذف همزه تقطیع کنید ؟

6 ـ کدام یک از ابیات زیر در وزن دوری سروده شده است ؟ یکی از ویژگی های آن را بنویسید ؟

الف ) دانی چرا در سیر خود بر خویش می لرزد قلم                       ترسد که ظلمی را کند در حق مظلومی رقم

ب ) سلسله ی موی دوست حلقه ی دام بلاست                هر که در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست

7 ـ در زبان های چینی و ویتنامی سرودن شعر بر اساس  کدام یک از انواع وزن است ؟

8 ـ اختیارات وزنی و زبانی را در بیت تقطیع شده ی زیر یافته و نوع آن را بنویسید ؟

هر که شد محرم دل در حرم یار بماند              وان که این کار ندانست در انکار بماند

هَر

ـــ

وان

کـِ

U

 

کـِ

شُد

ـــ

این

ـــ

مَح

ـــ

کا

ـــ

رَ

U

 

ر

U

م

U

 

نَـ

U

دل

ـــ

دا

ـــ

دَر

ـــ

نسـ

ــــ

حـَ

U

 

ت

U

رَ

U

 

دَ

U

م

ــــ

رن

ـــ

یا

ـــ

کا

ـــ

ر

U

 

ر

U

بـِ

U

 

بِـ

U

ماند

ـــ

ماند

ـــ

 

9 ـ بیت زیر را فقط به خط عروضی بنویسید ؟

نه تو در علم آیی و نه در عیان                       نی  زیان و سودی  از سود و زیان

10 ـ یک مصراع از بیت زیر را تقطیع هجایی و تقطیع به ارکان نمایید سپس نام ارکان و نام کامل وزن ( بحر ) آن را بنویسید؟

هر که جز ماهی ز آبش سیر شد                      هر که بی روزی است روزش دیر شد

ج ) نقد ادبی

1 ـ کدام یک از انواع نقد در ادب عربی و فارسی مهم ترین نوع نقد به شمار می رود ؟

2 ـ چه عواملی موسیقی کلام را به وجود می آورد ؟

3 ـ دو مورد از توصیه های عزراپوند را در مکتب تصویر گرایی بنویسید ؟

4 ـ آلبرکامو و برتولت برشت در رواج کدام نوع از انواع نقد کوشیده اند ؟

5 ـ سبک خراسانی به چند دوره تقسیم می شود ؟

6 ـ رعایت نکردن قواعد زبان را از دیدگاه نقد لغوی در بیت زیر بیان کنید ؟

بر آن بود کاموس و خاقان چین                      که آتش بر آرند از ایران زمین

 

----------------------------------------


الف ) بخش قافیه

1 ـ در نمونه های شعری زیر ، ردیف ، قافیه ، حروف الحاقی ، و حروف اصلی را بیابید و بنویسید که قافیه مطابق کدام قاعده است ؟

الف ) گفتمش خالی ست شهراز عاشقان ، وینجانماند / مرد راهی تا هوای کوی یاران بایدش / گفت :  چون روح بهاران آید اقصای شهر/  مردها جوشد ز خاک / انسان که از باران گیاه / وآنچه می باید کنون / صبر مردان و دل امیدواران بایدش

ب ) مهمان خوش نشین سرای شکوفه ام                       محو جمال و مست لقای شکوفه ام

2 ـ اگر کلمات داخل هر پرانتز قافیه های بیتی باشند . بکار بردن کدامیک غلط است ؟ علت نادرستی آنها چیست ؟

( لولیان وروان ) ـ ( لذیذ و عزیز ) ـ ( آبدار و پایدار ) ـ ( زلفین و چوگان )

3 ـ نوع قافیه ابیات زیر را بنویسید ؟

الف ) رفیق جو ، شفیق جو ، عقیق لب شفیق رو              رفیق دل دقیق مو ، چه موز مشک تارها

ب ) مگر شب من سحر ندارد ، شرارآهم اثر ندارد              که جز دل من خبر ندارد ز درد بی همزبانی من

ج ) خداوندا در توفیق بگشای                                                 نظامی را ره تحقیق بنمای

4 ـ در کدام گزینه پسوند ها تکراری و آشکار است و عیب شمرده می شود ؟

الف ) رنجید و ورزید

ب ) رنجور و مزدور

ج ) شاخسار و کوهسار

د ) برترین و بدترین

5 ـ از دیدگاه  علمای بلاغت ، تکرار واژه های قافیه در چه صورتی عیب شمرده نمی شود ؟

6 ـ درکدامیک ازابیات زیرحروف قافیه دربیش ازیک واژه قرارگرفته است؟

الف : آتش است این بانگ نای و نیست باد                 هرکه این آتش ندارد نیست باد

ب: چراغ روی تو راشمع گشت پروانه                           مرا ز خال تو باحال  خویش پرونه

7ـ چرا قافیه کردن دو واژه ی «کُند و زَند » درست است؟

ب : بخش عروض :

1 ـ   « آ » درخط برابر با چیست ؟

2 ـ « ی » درکدامیک ازکلمات  ( پویان وناکامی ) صامت است؟ علت راتوضیح دهید.

3 ـ « و » درچه کلماتی هیچ گاه کوتاه نمی شود؟ مثال بزنید.

4 ـ واحد وزن درشعرعرب چیست؟

5 ـ واژه های مقابل را باخط عروضی بنویسید.  خواهش                            مؤذن                       دروازه مدکدمننر

سولات زبان فارسی پیش دانشگاهی (نیم سال اول ) عمومی

زبان وادبیات فارسی 1پیش

 

 

 

 

 

 

 


الف ) خود آزمایی و درک مطلب

1 ـ با توجه به ابیات زیر به سؤالات پاسخ دهید :

برق با شوقم ، شراری بیش نیست                    شعله ، طفل نی سواری بیش نیست

آرزوهای دو عالم دستــگاه                              از کف خاکم غباری بیش نیست

لاله و گل زخمی خمیازه اند                         عیش این گلشن خماری بیش نیست

می رود صبح و اشارت می کند                        کاین گلستان خنده واری بیش نیست

ای شرر از همرهان غافل مباش                             فرصت مانیز باری بیش نیست

1 ـ 1) معنی « با » در مصراع اول چیست ؟

1 ـ 2 ) منظور از « خمیازه کشیدن لاله و گل » چیست ؟

1 ـ 3 ) نام دو آرایه را در بیت چهارم بنویسید ؟

1 ـ 4 ) منظور از « خنده وار بودن گلستان » در بیت چهارم چیست ؟

1 ـ 5 ) « شرر»‌ در بیت آخر استعاره از چیست ؟

1 ـ 6 ) این بیت حافظ با کدام بیت فوق ارتباط معنایی دارد :

« سرم به دینی و عقبی فرو نمی آید             تبارک الله از این فتنه ها که در سر ماست

2 ـ معادل امروزی « خط جنید باید » چیست ؟

3 ـ در بیت :

روز هجران و شب فرقت یار آخر شد              زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد

« گذشتن اختر » به کدام باور قدما اشاره دارد ؟

4 ـ عبارت « دیناری بده پنهان و خود را وارهان » به کدام پدیده ی اجتماعی زمان شاعر اشاره دارد ؟

5 ـ « زبان در کشیدن » در مصراع « زبان درکش ای مرد بسیار دان » کنایه از چیست ؟

6 ـ در بیت :

بهاران که شاباش ریزد سپهر                             به دامان گلشن ز رگبارها

منظور شاعر از شاباش بهاری چیست ؟

7 ـ در بیت :

پیاپی بکش جام و سرگرم باش                                 بهل گر بگیرند بیکاره ها

« بگیرند » به چه معنی بکار رفته است ؟

8 ـ با توجه به بیت :

نفحات صبح دانی ز چه روی دوست دارم         که به روی دوست ماند که برافکند نقابی  

چرا سعدی « نفحات صبح»‌ را دوست دارد ؟ 

9 ـ محتوای شعرهای تعلیمی در قدیم بیشتر شامل چه چیزهایی بوده است ؟ ( دو مورد را ذکر کنید )

10 ـ در بیت :

بگفتا جان مده بس دل که با اوست                 بگفتا دشمن اند این هر دو بی دوست

مرجع ضمیر « این » چیست ؟

11 ـ در بیت :

گفتم ببینمش مگرم درد اشتیاق                       ساکن شود بدیدم و مشتاق تر شدم

« م » در « مگرم » چه نقشی دارد ؟

ب ) معنی و مفهوم شعر و نثر

1 ـ اغلب مشایخ در کار او ابا کردند و گفتند : او را در تصوف قدمی نیست .

2 ـ من وقتی به حیی از احیای عرب فراز رسیدم .

3 ـ بیامد دو صد مرد آتش فروز                         دمیدند گفتی شب آمد به روز

4 ـ توسنی کردم ندانستم همی                         کز کشیدن تنگ تر گردد کمند

5 ـ نه چنان گناهکارم که به دشمنم سپاری     تو به دست خویش فرمای اگرم کنی عذابی

6 ـ که لیلی گرچه در چشم تو حوری است           به هر جزئی ز حسن او قصوری است

7 ـ گفت : باید حد زند هشیار مردم ، مست راگفت : هشیاری بیار اینجا کسی هشیار نیست

ج ) سبک شناسی و تاریخ ادبیات

1 ـ هر یک از کتابهای زیر از کیست ؟

الف ) چشمه ی روشن

ب ) طوطی نامه

2 ـ دو تن از شاعرانی را که پس از نظامی ، از منظومه ی خسرو شیرین تقلید کرده اند ، نام ببرید :

3 ـ قهرمان یک حماسه ، چه ویژگی هایی باید داشته باشد ؟

4 ـ عرفان در کدام قرن و با پیش گامی چه کسی به حوزه ی غزل راه یافت ؟

د ) شعر حفظی

ابیات زیر را کامل کنید :

آن همه ناز و تنعم که خزان می فرمود                                    ……………………………………………… 

نتوان وصف تو گفتن که تو در وصف نگنجی   نتوان ....تو گفتن که تو در …... نیایی

 

 

الف ) خود آزمایی و درک مطلب

با توجه به ابیات زیر ، به سؤالات پاسخ دهید .

بشنو این نی چون شکایت می کند                          وز جدایی ها حکایت می کند

کز نیستان تا مرا ببریده اند                                    در نفیرم مرد و زن نالیده اند

من به هر جمعیتی نالان شدم                           جفت بد حالان و خوش حالان شدم

نی حریف هر که از یاری برید                              پرده هایش پرده های ما درید

روزها گر رفت گو رو باک نیست                          تو بمان ای آنکه چون تو پاک نیست

هر که جز ماهی ز آبش سیر شد                       هر که بی روزی است ، روزش دیر شد

1ـ 1 ) مقصود از « نیستان » در بیت دوم چیست ؟

1 ـ 2 ) « بد حالان »‌در بیت سوم چه چه کسانی هستند ؟

1ـ 3 ) منظور از شاعر از مصراع « پرده هایش پرده های ما درید » چیست ؟

1 ـ 4 ) در بیت پنجم منظور شاعر از « تو » چیست ؟

1 ـ 5 ) « دو آرایه ی ادبی » را که در بیت آخر به کار رفته است ، را بنویسید ؟

1 ـ 6 ) با توجه به بیت آخر به نظر مولانا چه کسانی از عشق بی نصیب می مانند ؟

2 ـ مفهوم کنایی « فراوان سخن باشد آگنده گوش » چیست ؟

3 ـ « گلگونه ی مردان خون ایشان است » یعنی چه ؟

4 ـ در بیت :

از در درآمدی و من از خود به در شدم                 گویی کزین جهان به جهان دگر شدم

مقصود از عبارت « ازخود به در شدم » چیست ؟

5 ـ در بیت :

بگفتا گر به سر یابیش خشنود                          بگفت از گردن این وام افکنم زود

مقصود فرهاد از « وام » چیست ؟

6 ـ در بیت :

لاله و گل زخمی خمیازه اند                         عیش این گلشن خماری بیش نیست

« گلشن » استعاره از چیست ؟

7 ـ درباره ی چهارده روایت قران چه می دانید ؟

8 ـ در بیت :

فریب جهان را مخور زینهار                                   که در پای این گل بود خارها

منظور از «خارها »چیست ؟

9 ـ درون مایه ی شعرهای تعلیمی ، از مشروطیت به بعد چه چیز هایی بوده است ؟ 

10 ـ در بیت :

آن آبرو چو جوی بود ، رنج و غصه و سنگ           سنگش به جای ماند و آبش ز جو رود

الف ) نهاد جمله اول کدام است ؟

ب ) زمان و نوع فعل « ماند » چیست ؟

ب ) معنی و مفهوم شعر و نثر

1 ـ ایشان از قوت توحید و صلابت شریعت می جنبد .

2 ـ گفتم مرا به ملک تو حاجتی نیست، این غلام را در کار من کن .

3 ـ هیونان به هیزم کشیدن شدند                           همه شهر ایران به دیدن شدن

4 ـ بگفت آنجا به صنعت در چه کوشند                بگفت انده خرند و جان فروشند

5 ـ او را خود التافت نبودی به صید من                   من خویشتن اسیر کمند نظر شدم

6 ـ گرم و خونین به منش باز آی                          تا برد ز آیینه قلبم زنگ

7 ـ پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی             کان سبزه ز خاک لاله رویی رسته است

8 ـ گفت : نزدیک است والی را سرای ، آنجا شویم  گفت : والی از کجا در خانه ی خمار نیست ؟

ج ) سبک شناسی و تاریخ ادبیات

1 ـ هر یک از کتب زیر از کیست ؟

الف ) صناعات ادبی

ب ) هزار و یک شب

2 ـ « مناظره » در ادب فارسی یعنی چه ؟

3 ـ ویژگی های سبک هندی را بنویسید ؟

4 ـ هر یک از کتابهای زیر چه نوع حماسه ای است ؟

الف ) ایلیاد

ب ) ظفر نامه

د ) شعر حفظی

ـ ابیات زیر را کامل کنید ؟

1 ـ گوشم به راه تا که خبر می دهد ز دوست                               ……………………………………………

2 ـ تو حکیمی ، عظیمی ، تو کریمی ، تو رحیمی     تو …… فضلی ، تو …… ثنایی

 

خود آزمایی

با توجه به ابیات زیر به سؤ الات پاسخ دهید ؟

زان یار دلنوازم شکری است با شکایت                گر نکته دان عشقی بشنو تو این حکایت

رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس                گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت

در زلف چون کمندش ای دل مپیج کان جا         سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت

چشمت به غمزه ما را خورد و می پسندی          جانا ، روا نباشد خون ریز را حمایت

ای آفتاب خوبان ، می جوشد اندرونم               یک ساعتم بگنجان در سایه ی حمایت

عشقت رسد به فریاد ، ار خود به سان حافظ        قران زبر بخوانی در چارده روایت

1 ـ 1 ) معنی « رند » در شعر حافظ چیست ؟

1 - 2 ) حافظ گله ی خود را از معشوق با چه کسی در میان می گذارد ؟

1 ـ 3 ) چه ارتباطی میان « آفتاب » و «سایه » وجود دارد ؟

1 ـ 4 ) حافظ تنها راه رهایی را در چه می داند ؟

1 ـ 5 ) مصراع « جانا روا نباشد خون ریز را حمایت » را منظم کنید ؟

1 ـ 6 ) کدام واژه در ابیات بالا ایهام تناسب دارد ؟

1 - 7 ) در بیت آخر حرف « ت » در عشقت چه نقشی دارد ؟ مفعول را در این بیت مشخص کنید ؟

2 ـ در مصراع «‌ اکسیر عشق بر مسم افتاد و زر شدم »‌چرا شاعر عشق را به « اکسیر » تشبیه کرده است ؟

3 ـ در بیت « عشق دریایی کرانه ناپدید            کی توان کردن شنا ، ای هوشمند »‌شاعر « عقل » و « عشق » را چگونه توصیف کرده است ؟

4 ـ مصراع «‌همه بیشی تو بکاهی همه کمی تو فزایی » بیانگر کدام صفت الهی است ؟

5 ـ در بیت « یکی تازی ای برنشسته سیاه          همی خاک نعلش برآمد به ماه » نام دو آرایه را بنویسید ؟

6 ـ در بیت « تا به کی حسن عاریت              ما ومن آیینه داری بیش نیست » منظور از « آیینه ی دار بودن »‌چیست ؟

7 ـ با توجه به بیت « به اندوه آینده خود را مباز        که آینده خوابی است چون پارها » چرا شاعر معتقد است که نباید خود را گرفتار غم و اندوه آینده کرد ؟

8 ـ در بیت « هر که جز ماهی ز آبش سیر شد      هر که بی روزی است روزش دیر شد » ، چرا ماهی  استعاره از عاشق است ؟

9 ـ در عبارت « در زی اهل صلاح و سنت و شرع بود که این سخن ازوی پدید آمد » معنی کلمه ی مشخص شده چیست ؟

10 ـ چرا در ادبیات فارسی اصطلاح حماسه بیشتر برای شعر به کار گرفته می شود ؟

بیان معنی و مفهوم شعر و نثر

1 ـ روز هجران و شب فرقت یار آخر شد          زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد

2 ـ به یاد خم ابروی گل رخان                     بکش جام در بزم می خوارها

3 ـ چو فرزند و وزن باشدم خون و مغز             که را بیش ، بیرون شود کار نغز

4 ـ درون دلت شهر بندست راز                       نگر تا نبیند در شهر باز

5 ـ بگفتا گر کسیش آرد فرا چنگ ؟                 بگفت آهن خورد و ور خود بود سنگ

6 ـ الهی ، روا مدار که به خویشتن ببالم و گردن استکبار و افتخار بر فرازم .

7 ـ زود باشد که سر چوب پاره سرخ کنی .

8 ـ مرا به ملک تو حاجتی نیست ، این غلام را در کار من کن .

پ ) تاریخ ادبیات و سبک شناسی

1 ـ درون مایه ی اشعار تعلیمی از انقلاب مشروطیت به بعد چه بوده است ؟

2 ـ کتابی است از ابو الحسن هجویری در زمینه ی تصوف : …………

3 ـ نام یک شاعرمرثیه سرا و یک شاعر حبیسه سرا را بنویسید ؟

4 ـ اشعار پروین اعتصامی جزء کدام نوع ادبی است ؟

5 ـ شعر نمایشی در ادب اروپا را با کدام نوع در ادب فارسی برابر دانسته اند ؟

ت ) حفظ شعر

ابیات زیر را کامل کنید :

1 - در شمار ................... کسی حافظ را                       شکر کان محنت بی حد و شمار آخر شد

2 ـ گفتم ببینمش مگرم درد اشتیاق....................... بدیدم و مشتاق تر شدم

3 ـ ......................................................       گفت : در سر عقل باید، بی کلاهی عار نیست

 

الف ) خود آزمایی

با توجه به شعر زیر به پرسش ها پاسخ دهید :

برق با شوقم شراری بیش نیست                           شعله طفل نی سواری بیش نیست

آرزوهای دو عالم دستگاه                                   از کف خاکم شباری بیش نیست

لاله و گل زخمی خمیازه اند                              عیش این گلشن خماری بیش نیست

تا به کی نازی به حسن عاریت                           ما و من آیینه داری بیش نیست

می رود صبح اشارت می کند                         کاین گلستان خنده واری بیش نیست

غرقه و همیم ورنه این محیط                              از تنک آبی کناری بیش نیست

ای شرر از همرهان غافل مباش                          فرصت ما نیز باری بیش نیست

1 ـ 1 ) شاعر شعله را با چه چیزی مقایسه کرده است ؟

1 ـ  2 ) این بیت حافظ با کدام بیت از شعر ارتباط معنایی دارد ؟

سرم به دنیی و عقبی فرو نمی آید             تبارک الله از این فتنه ها که در سر ماست

1 ـ‌3 ) محور کلی این غزل چیست ؟

2 ـ مرجع« این » در بیت زیر چیست ؟

بگفت : او آن من شد زو مکن یاد                           بگفت : این کی کند بیچاره فرهاد

3 ـ مصراع دوم بیت زیر چه ضرب المثلی را به یاد می آورد ؟

ببارید چون ژاله ز ابر سیاه                                   کسی را نبد بر زمین جایگاه 

4 ـ منظور شاعر از « نشان » در این بیت چیست ؟

کس چون تو طریق پاکبازی نگرفت                     با زخم نشان سرفرازی نگرفت

5 ـ مصراع « پیاپی بکش جام و سرگرم باش » یعنی چه ؟

6 ـ مفهوم مصراع « سیاووش را کرد باید درست » را بنویسید ؟

7 ـ مقصود از « سینه » در مصراع « سینه خواهم شرحه شرحه از فراق » چیست ؟

8 ـ بیت :

توسنی کردم ندانستم همی                                 کز کشیدن تنگ تر گردد کمند

ـ کدام ویژگی عشق را نشان می دهد ؟

9 ـ منظور از « گیهان خدیو » در بیت زیر کیست ؟

خورشید ، کای پایمردان دیو                         بریده دل از ترس گیهان خدیو .

10 ـ در بیت :

عشقت رسد به فریاد ار خود بسان حافظ              قران زبر بخوانی با چارده روایت

 ـ « ار » در چه معنایی بکار رفته است ؟

11 ـ دو آرایه را که بر زیبایی این شعر سعدی افزوده شده است ، نام ببرید :

چون شبنم اوفتاده بدم پیش آفتاب 

مهرم به جان رسید به عیوق بر شدم

12 ـ در بیت زیر چه آرایه ای وجود دارد ؟

عشق دریایی کرانه ناپدید                             کی توان کردن شنا ای هوشمند

13 ـ قالب شعر مست و هوشیار چیست ؟

14 ـ در جمله زیر مسند را مشخص کنید ؟

همه تالیان قران و سحر کوشان در عبادت بودند

15 ـ نوع دستوری دومین که در این مصراع است چیست ؟

که در آب مرده بهتر که در آرزوی آبی

ب ) معنی و مفهوم شعر و نثر

ابیات و عبارات زیر را به فارسی روان معنی کنید :

1 ـ چو خواهی که پیدا کنی گفت و گوی                       بباید زدن سنگ را بر سبوی

2 ـ دستم نداد قوت رفتن به پیش دوست        چندی به پای رفتم و چندی به سر شدم

3 ـ بگفتا : گر نیابی سوی او راه                          بگفت از دور شاید دید در ماه

4 ـ نباشم بدین محضر اندر گو                              نه هرگز بر اندیشم از پادشاه

5 ـ محرم این هوش جز بی هوش نیست                 مر زبان را مشتری جز گوش نیست

6 ـ الهی ، روا مدار به کیفر خودبینی و خود پسندی از ادراک فضایل و مکارم فرو مانم .

7 ـ اغلب مشایخ در کار او ابا کردند و گفتند : او را در تصرف قدمی نیست .

8 ـ گفت : تو را بر همه ی چیزها حکم است تا در ضیافت مایی .

ج ) تاریخ و ادبیات سبک شناسی

1 ـ عبارت زیر در وصف کدام شاعر معاصر است ؟

شاعری است با زبان چالاک و بیان گرم و زنده و پوینده و برخورداری هنر مندانه از گفتار ساده ی روزانه ی مردم و تعبیرات آن .

2 ـ کتابهای : الف ) سند باد      ب ) دیداری با اهل قلم از چه کسانی هستند ؟

3 ـ بوستان در چند باب و به وزن کدام کتاب سروده شده است ؟

4 ـ منظومه ی « فن شعر بوالو » و « بهشت گم شده میلتون » در ادبیات اروپایی از کدام نوع ادبی هستند ؟

 د ) حفظ شعر

1 ـ این بیت را کامل کنید ؟

همه غیبی تو بدانی همه عیبی تو بپوشی              ……………………………………… 

2 ـ جای خالی را در مصراع زیر پر کنید ؟

ساقیا …………… نمودی قدحت پر می باد

او را خود …………… نبودی به صید من

-------------------------------------- 

خودآزمایی

1 ـ با توجه به شعر زیر سؤالات پاسخ دهید .

چنین پاسخ آورد سودابه پیش                          که من راست گویم به گفتار خویش

فکنده دو کودک نمودم به شاه                            ازین بسش ترکس نبیند گناه

سیاووش را کرد باید درست                               که این بد کرد و تباهی بجست

به پور جوان گفت شاه زمین                               که رایت چه بیند کنون اندرین  

سیاووش چنین گفت کای شهریار                        که دوزخ مرا زین سخت گشت خوار

اگر کوه آتش بود بسپرم                                     از این تنگ خوارست اگر بگذرم

پر اندیشه شد جان کاووس کی                                ز فرزند و سودابه نیک پی

کزین دو یکی گر شود نابکار                                   ازان پس که خواند مرا شهریار ؟

چو فرزند و زن باشدم خون و مغز                           کرا بیش ، بیرون شود کار، نغز

همان به کزین زشت کردار دل                                بشویم کنم چاره ی دل گسل

چه گفت آن سپهدار نیکو سخن                               که بابد دلی شهریاری مکن

1 ـ 1 ) ادعای سودابه برای اثبات بیگناهی خود چه بود ؟

1 - 2 ) چرا سودابه از کیاووس خواستار تنبیه سیاووش شد ؟

1 - 3 ) رای سیاووش در پاسخ به پدر خود چه بود ؟

2 ـ محوری ترین پیام نی نامه از مولانا چیست ؟

3 ـ چرا اصطلاح حماسه بیشتر برای شعر بکار گرفته می شود ؟

4 ـ با توجه به درس کاوه ی آهنگر بیت زیر بیانگر سرنوشت چه شخصیتی است ؟

منی چون بپیوست با کردگار                 شکست اندر آورد و برگشت کار

5 ـ با پیشگاهی سنائی چه نوع اصطلاحاتی به حوزه ی غزل راه یافت ؟

6 ـ مقصود از جان فروشی در بیت زیر چیست ؟

بگفتا جان فروشی در ادب نیست                  بگفت از عشقبازان این عجب نیست

7 ـ مفهوم بیت :

بجز اشک چشم و بجز داغ دل                    نباشد به دست گرفتارها

8 ـ مقصود از کلمه ی نامه در بیت زیر چیست ؟

چو فردا نامه خواهان نامه خواهند                                تو را از نامه خواندن ننگت آیو

9 ـ تفاوت معنایی او فرمود در فارسی گذشته و امروز چیست ؟

10 ـ مفهوم مصراع « یا رب مباد کسی را مخدوم بی عنایت »‌چیست ؟

11 ـ در بیت :

« او را خود التفات  نبودی به صید من              من خویشتن اسیر کمند نظر شدم » دو صنعت ادبی پیدا کنید ؟

12 ـ در بیت :

« یکی تازی بر نشسته سیاه                                 همی خاک نعلش بر آمد به ماه » چه صنعت ادبی جلب نظر می کند ؟

13ـ در عبارت زیر :

« همان مردان عالم پارسا که چشمان جذاب و نگاه انسان دوستانه و پر مهرشان آیینه ی روانهای تابناک بود »

الف ) نوع کلمه ی پر مهر چیست ؟

ب ) نقش کلمه ی آیینه چیست ؟

14 ـ با توجه به بیت زیر به سؤالات دستوری پاسخ دهید :

گفت : مستی زان سبب افتان و خیزان می روی        گفت : جرم راه رفتن نیست ، ره هموار نیست

الف ) بیت چند جمله است  ؟

ب ) نهاد جمله ی سوم را بنویسید ؟

ب ) بیان معنی و مفهوم شعر

 ابیات زیر را به فارسی روان معنی کنید :

1 ـ به چه دیر ماندی ای صبح که جان من برآمد ؟       بزه کردی و نکردند مؤذنان صوابی

2 ـ رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس             گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت

3 ـ حذر کن ز نادان ده مرده گوی                     چو دانا یکی گوی و پرورده گوی

4 ـ ای گل به دستمال هوس پیشگاه مرو              مگذار تا به دست تو این رنگ و بو رود

5 ـ زین پیش دلاورا کسی چون توشگفت              حیثیت مرگ را به بازی نگرفت

6 ـ چون به زیر طاقش بردند به باب الطاق ، پای بر نردبان نهاد . گفتند : حال چیست ؟ گفت : معراج مردان سردار است .

7 ـ پروردگارا روا مدار که گردن استکبار و افتخار برافرازم .

8 ـشفقتی بر دلم پدید آمد قصد کردم تا او را به شفاعت  بخواهم از امیر .

ج ) تاریخ ادبیات و سبک شناسی

1 ـ دو اثر حماسی متعلق به هندوان را نام ببرید ؟

2 ـ زبان و بیان شعر ایرج میرزا چگونه است ؟

3ـ نویسنده ی کتاب الفیه کیست ؟

4 ـ از چه زمانی مسائل سیاسی و اجتماعی و روان شناسی را در ایران باید در شمار اشعار تعلیمی به حساب آورد ؟

5 ـ آقار جمال زاده . جلال آل احمد در شمار چه نوع از انواع ادبی قرار می گیرد ؟

د ) حفظ شعر

ـ جای نقطه چین ها را پر کنید ؟

1 ـ لب و دندان سنایی همه توحید تو گوید               ………………………………

2 ـ ……………………………        شکر کان محنت بی حد و شمار آخر شد

3 ـ گویند روی سرخ تو سعدی که زرد کرد ؟          ……………………………………………

4 ـ …………………………         گفت هشیاری بیار اینجا کسی هشیار نیست  .

-----------------------------------  

الف ) خود آزمایی

1 ـ با توجه به متن زیر به سؤالات پاسخ دهید :

 

« . . . ابراهیم خواص (رض ) گوید [که ] من وقتی به حیی از احیای عرب فراز رسیدم و به دار ضیف امیری از امرای حی نزول کردم ؛ سیاهی دیدم مغول و مسلسل بر در خیمه افکنده اندر آفتاب . شفقتی بر دلم پدید آمد ؛ قصد کردم تا او را به شفاعت بخواهم از امیر ؛ چون ظعام پیش آوردند مرا  * اکرام ضیف را ؛ امیر بیامد تا با من موافقت کند . چون وی قصد طعام کرد ، من ابا کردم ، و بر عرب هیچ چیز سخت تر از آن نیاید که کسی طعام ایشان نخورد . مرا گفت : ای جوانمرد ! چه چیز تو را از این طعام باز می دارد ؟ گفتم : امیدی که بر کرم تو دارم . گفت‌: همه ی املاک من تو را ،تو طعام بخور . گفتم : مرا به ملک تو حاجتی نیست ، این غلام را در کار من کن . گفت: نخست از جرمش بپرس ، آنگاه بند از وی برگیر که تو را بر همه ی چیزها حکم است تا در ضیافت مایی . گفتم : بگو تا جرمش چیست ؟ گفت : بدان که این غلامی است [که ] حادی است و صوتی خوش دارد . »

·        1 ) ابراهیم خواص ، غلام حدی خوان را در چه حالتی مشاهده کرد ؟

1 ـ 2 ) جمله ی « تو را بر همه چیز حکم است » یعنی چه ؟

1 - 3 ) نویسنده چه رسم پسندیده ی اجتماعی را به عرب نسبت داده است ؟

2 ـ در « نی نامه ی مولوی » مقصود از « نی » و « نیستان » چیست ؟

3 ـ مارانی که بر دوش ضحاک روییدند مظهر چه خصلتی بودند ؟

4 - با توجه به بیت :

در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود            از گوشه ای برون آی ای کوکب هدایت

« کوکب » به کدام ستاره ی فلکی اشاره دارد و در اینجا منظور کیست ؟

5 ـ مفهوم مصراع « بپویید کاین مهتر آهرمن است » چیست ؟

6 ـ مقصود از بیت زیر چیست ؟

« سراسر همه دشت بریان شدند                        بر آن چهر خندانش گریان شدند »

7 ـ در بیت :

می رود صبح و اشارت می کند                       کاین گلستان خنده واری بیش نیست

ـ « خنده وار بودن گلستان»  چیست ؟

8 ـ مفهوم مصراع « نشاید بریدن نینداخته » معادل چه مثالی است ؟

9 ـ وسیع ترین افق معنوی و عاطفی در شعر فارسی ، کدام افق است ؟

10 ـ وجود زمینه های خرق عادت و موجودات غیر طبیعی در یک اثر حماسی چه بعدی از حماسه را تقویت می کند ؟

11 ـ در بیت :

زشت باید دید و انگارید خوب                         زهر باید خورد و انگارید قند

ـ چه صنعت ادبی وجود دارد ؟

12 ـ در بیت :

پیاپی بکش جام و سرگرم باش                       بهل گر گیرند بیکارها

ـ صنعت ایهام را مشخص کنید ؟

13 ـ با توجه به مصراع « دستم نداد قوت رفتن به پیش دوست » فعل جمله را مشخص کنید ؟

14 ـ در بیت :

« با نگاه غضب آلوده زند               بر دل نازک من تیر خدنگ » 

ـ « غضب آلوده » چه نوع کلمه ای است و چه نقشی دارد ؟

ب ) بیان معنی و مفهوم شعر و نثر

ابیات و عبارات زیر را به فارسی روان معنی کنید :

1 ـ چو خواهی که پیدا کنی گفت و گوی                   بباید زدن سنگ را بر سبوی

2 ـ اگر پای در دامن آری چو کوه                          سرت ز آسمان بگذرد از شکوه

3 ـ بی مزد بود و منت هر خدمتی که مردم           یا رب مباد کس را مخدوم بی عنایت

4 ـ نی حریف هر که از یاری برید                            پرده هایش پرده های ما درید

5 ـ پس به بصره شد و با عمربن عثمان مکی افتاد .

6 ـ گفت : « نزدیک است والی را سرای آنجا شویم »‌ گفت : « والی از کجا در خانه ی خمار نیست »

7 ـ دیشب پس از امضای طومار عشق و فداکاری ، میان خیمه ها در تهجد و نیایش فرو رفتند .

8 ـ شیخ مر مرید را گفت : اگر خاموش باشی من تو را چیزی آموزم که از این محن باز دهی .

ج ) تاریخ ادبیات و سبک شناسی

1 ـ چه کسی نماینده ی تمام اسلوب عیار هندی است ؟

2 ـ چه خصوصیتی شعر « قلب مادر » از ایرج میرزا را در ردیف اشعار غنایی قرار می دهد ؟

3 ـ آثار زیر از چه کسانی هستند ؟

الف ) سمک عیار

ب ) حدیقه

4 ـ داستان خسرو و شیرین بارها مورد تقلید شاعران پس از نظامی قرار گرفته است . دو تن از این شاعران را نام ببرید ؟

د ) حفظ شعر

1 ـ مصراع دوم این بیت را بنویسید :

گفت : مشتی زان سبب افتان و خیزان می روی           …………………………………………

2 ـ دو بیت بعدی شعر مناجات سنایی را به مطلع زیر بنویسید ؟

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی               نروم جز به همان ره که توام راهنمایی

3 ـ مصراع دوم بیت زیر را بنویسید :

باورم نیست ز بد عهدی ایام هنوز                     ……………………………………

----------------------------- 

الف ) خود آزمایی

1 ـ با توجه به متن زیر به سوالات زیر پاسخ دهید :

پس هر کسی سنگی می انداختند . شبلی موافقت را گلی انداخت . حسین بن منصور حلاج آهی کرد . گفتند : از این همه سنگ چرا آه نکردی از گلی آه کردن ، چه سر است ؟ گفت : آنکه آنها نمی دانند معذورند ، از او سختم می آید که می داند که نمی یابد انداخت . پس دستش جدا کردند خنده ا ی بزد وگفتند : خنده چیست ؟ گفت : دست از آدمی بسته جدا کردن آسان است ، مرد آن است که دست صفات ، که کلاه همت از تارک عرش در می کشد ، قطع کند . پس پاهایش ببریدند ، تبسمی کرد و گفت : بدین پای ، سفر خاک می کردم ، قدمی دیگر دارم که هم اکنون سفر هر دو عالم کند ، اگر توانید آن قدم ببرید . پس دو دست بریده ی خون آلود بر روی در مالید و روی ساعد را خون آلود کرد . گفتند : چرا کردی  ؟ گفت : خون بسیار از من رفت ، دانم که رویم زرد شده باشد ، شما پندارید که زردی روی من از ترس است . خون در روی مالیدم تا در چشم شما سرخ روی باشم که گلگونه ی مردان خون ایشان است .

1 ـ‌ 1 ) دلیل گلایه مندی حسین بن منصور حلاج را از شبلی بنویسید ؟

1 ـ 2 ) پس از این که پاهای حلاج را بریدند ، او چه گفت ؟

1 ـ 3 )«گلگونه ی مردان خون ایشان است »  یعنی چه ؟

2 ـ طنز موجود در شعر « مست و هوشیار » از پروین اعتصامی ، طنز رندانه ی چه کسی را فرا یاد می آورد ؟

3 ـ در مناظره ی خسرو با فرهاد با توجه به پاسخهای فرهاد ، او را چگونه می یابید ؟

4 ـ   مفهوم مصراع « اندکی رنجه شد او را آرنگ » چیست ؟

5 ـ مقصود از بیت « چو بخشایش پاک یزدان بود            دم آتش و آب یکسان بود » چیست ؟

6 ـ  در بیت «‌از شبنم عشق خاک آدم گل شد                بس فتنه و شور در جهان حاصل شد » منظور شاعر از « بس فتنه و شور در جهان حاصل شد » چیست ؟

7 ـ در مصراع « لاله و گل زخمی خمیازه اند » ، « زخمی و خمیازه » یعنی چه ؟

8 ـ با توجه به مفهوم مصراع « از درد در آمدی و من از خود به در شدم » مقصود از « از خود به در شدم » چیست ؟

9 ـ انواع منظومه های حماسی را نام ببرید ؟

10 ـ امتیاز اصلی طبقه بندی آثار بر اساس محتوا چیست ؟

11 ـ در بیت « سر آن ندارد امشب برآید آفتابی   چه خیالها گذر کرد و گذر نکرد خوابی » چه آرایه ی ادبی بکار رفته است ؟

12 ـ در بیت « در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا   سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت » در چه کلمه ای ایهام وجود دارد ؟

13 ـ در بیت « گفتم ببینمش مگرم درد اشتیاق            ساکن شود ، بدیدم و مشتاق تر شدم » ،  « م » در واژه ی  « مگرم » چه نقشی دارد ؟

14 ـ بیت « پرستش به مستی است در کیش مهر        برون اند زین جر گه هوشیارها » را منظم کنید ؟

ب ) بیان معنی و مفهوم شعر

ابیات و عبارات زیر را به فارسی روان معنی کنید :

1 ـ هر که جز ماهی ز آبش سیر شد               هر که بی روزی است روزش دیر شد .

2 ـ شماریت با من ببایدگرفت                         بدان تا جهان ماند اندر شگفت .

3 ـ از آن مرد دانا دهان دوخته ست                که بیند که شمع از زبان سوخته ست .

4 ـ آنکس که سر به جیب قناعت فرونبرد               بگذار تا به چاه مذلت فرو رود

5 ـ پروردگارا مگذار که صولت خشم ، حصار بردباری مرا درهم شکند .

6 ـ ما عیب و نقص خویش و کمال و جمال غیر   پنهان نموده ایم و چو پیری پس خضاب .

7 ـ آن مرید چون آن سخن بنشید از غیرت ارادت خود ، قصد رجم آن مرد کرد .

8 ـ گفتم مرا به ملک تو حاجتی نیست ، این غلام را در کار من کن .

ج ) تاریخ ادبیات و سبک شناسی

1 ـ ناقدان ادبی از نظر تاریخی برای شعر تعلیمی دو مرحله قائل شده اند : آن دو را فقط نام ببرید ؟

2 ـ یکی از زمینه های مهم شعر غنایی را بنویسید ؟

3 ـ آثار زیر از چه کسانی است ؟الف ) چشمه ی روشن            ب ) تذکره الاولیا 

4 ـ نام دو شاعر ایرانی را بنویسید که آثازشان حماسی است ؟

د ) حفظ شعر

1 ـ مصراع دوم بیت زیر بنویسید :

نتوان وصف تو گفتن که تو درفهم نگنجی                  ……………………………………

-----------------------------------  

الف ) خود آزمایی

1 ـ با توجه به متن زیر به سؤالات پاسخ دهید :

اگر پای در دامن آری چوکوه                                 سرت ز آسمان بگذرد در شکوه

زبان درکش ای مرد بسیار دان                            که فردا قلم نیست بر بی زبـــــان

صدف وار گوهر شـناسـان راز                                 دهان جز به لؤلؤ نکردند باز

فراوان سخن باشد آگنده گوش                               نصیحت نگیرد مگر در خموش

چو خواهی که گویی نفس در نفس                         نخواهی شنیدن مگر گفت کس ؟

نباید سخن گفت ناساخته                                         نشاید بریدن نینداخته

تأمل کنان در خطا و صواب                                     به از ژاژ خایان حاضر جواب

کمال است در نفس انسان ، سخن                             تو خود را به گفتار ناقص مکن

کم آواز هر که نبینی خجل                                 جوی مشک بهتر که یک توده گل

حذر کن ز نادان ده مرده گوی                                چو دانا یکی گوی و پرورده گوی

صد انداختی تیر و هر صد خطاست                        اگر هوشمندی یک انداز و راست 

1 ـ 1 ) مفهوم بیت « کم گوی و گزیده گوی چون در         تا ز اندک تو جهان شود پر » از نظامی با کدام بیت مثنوی فوق ارتباط معنایی دارد ؟

1 ـ 2 ) مقصود از مصراع « که فردا قلم نیست بر بی زبان » چیست ؟

1 ـ 3 ) با توجه به زمینه ی کلی شعر ، مقصود از کلمه ی «تیر » در بیت آخر چیست ؟

2 ـ با توجه به درس گذر سیاووش از آتش « شخصیت کاووس » را چگونه می یابید ؟

3 ـ در بیت « سینه می خواهم شرحه شرحه از فراق           تا بگویم شرح درد اشتیاق » مقصود مولانا از مصراع اول چیست ؟

4 ـ مصراع دوم این بیت چه مفهومی دارد ؟

یکی بی زبان مرد آهنگرم                              ز شاه آتش آید همی بر سرم

5 ـ محوری ترین موضوع را در درس « سپیده ی آشنا » بیان کنید ؟

6 ـ معادل امروزی « بیرون گرفت و آواز داد » را بنویسید ؟

7 ـ با توجه به درس ( ذکر حسین بن منصور ) حلاج به چه دلیل منکران را بر مریدان ترجیح می دهد ؟

8 ـ در بیت زیر مقصود « رابعه » از مصراع دوم چیست ؟

توسنی کردم ندانستم همی                         کز کشیدن تنگ تر گردد کمند

9 ـ بیت زیر درباره ی کیست و ناظر بر کدام یک ازصفات اوست ؟

منی چون بپویست با کردگار               شکست اندر آورد و برگشت کار

10 ـ مقصود از مصراع « بگفتا گر به سر یابیش خشنود » چیست ؟

11 ـ در بیت زیر دو آرایه  ی ادبی پیدا کنید ؟

نفحات صبح دانی ز چه روی دوست دارم؟          که به روی دوست ماند که برافکند نقابی

12 ـ در بیت زیر چه آرایه ی ادبی بکار رفته است ؟

ای شرر از همرهان غافل مباش                   فرصت ما نیز باری بیش نیست

13 ـ در بیت « با نگاه غضب آلوده زند                        بر دل نازک من تیر خدنگ » نهاد را مشخص کنید .

14 ـ در مصراع « او را خود التفات نبودی به صید من » خود چه نقشی را دارد ؟

15 ـ در بیت زیر : مرجع ضمیر این کدام است ؟

بگفتا جان فروشی در ادب نیست                         بگفت از عشقبازان این عجب نیست

16 ـ در بیت زیر چند جمله وجود دارد ؟

روزها گر رفت گو رو باک نیست                 تو بمان ای آنکه چون تو پاک نیست .

ب ) معنی و مفهوم شعر و نثر

ابیات و عبارات زیر را به فارسی روان معنی کنید :

1 ـ بر کام و دل به گردش ایام دل مبند                  کاین چرخ کج مدار نه بر آرزو رود

2 ـ غرقه و همیم ورنه این محیط                             از تنک آبی کناری بیش نیست

3 ـ پیاپی بکش جام و سرگرم باش                               بهل گر بگیرند بیکار ها

4 ـ کس چون تو طریق پاکبازی نگرفت                        با زخم نشان سرفرازی نگرفت

5 ـ « حلاج » وقتی و نظری و فراستی داشت که کس را نبود .

6 ـ پروردگارا ! مگذار ………… [که ] نسبت به ملاهی و مناهی بی پروا باشم .

7 ـ اما مرا بر این قول برهانی باید .

8 ـ از هستی در آن وادی جز فشرده ای از شداید استخوان سوز نمونه ای به جای نبود .

ج ) تاریخ ادبیات و سبک شناسی

1 ـ شعر پروین از چه جهت شاخص و ممتاز شده است ؟

2 ـ در قرن پنجم غزل و تعزل در شعر چه کسی کمال می یابد ؟

3 ـ از چه هنگام مسائل سیاسی و اجتماعی و روان شناسی جزء اشعار تعلیمی به حساب آمده است ؟

4 ـ کتاب روان های روشن از کیست ؟

5 ـ یک کتاب از ابو نصر فراهی ( م / 618 هـ . ق ) نام ببرید ؟

6 ـ خیال بندی و نازک اندیشی از ویژگی های کدام سبک معروف ادبی است ؟

حفظ شعر

1 ـ مصراع دوم بیت زیر را بنویسید ؟

باورم نیست ز بد عهدی ایام هنوز               ………………………………………

2 ـ مصراع اول بیت زیر را بنویسید؟

…………………………………            کاول نظر به دیدن او دیده ور شدم

3 ـ در بیت زیر جای نقطه چین ها را پر کنید ؟

گفت : نزدیک است …………… را سرای آنجا        گفت : والی از کجا در خانه ی ………… نیست .

 

 

 

 

 

باسمه تعالی

زبان و ادبیات عمومی 1

 

 

 

 

شماره4

 

 

الف- به سوالات زیر پاسخ دهید         8نمره

1-در مصرع « فراوان سخن باشد آکنده گوش » چه صفتی برای پرگو بیان شده است   5/0

2-زود باشد که سر چوب پاره سرخ کنی کنایه از چیست؟ 5/0

3-مخاطب بیت« بپویید کاین مهترا هرمن است/ جهان آفرین را به دل دشمن است» چه کسی است؟  5/0

4- معادل امروزی « بازرفتند» چیست ؟  5/0

5- با توجه به درس « مناظره خسرو با فرهاد» هدف خسرو از طرح پرسشهای پی در پی چه بوده است؟ 5/0

6-« نی حدیث راه پرخون می کند» منظور از « راه پرخون»‌چیست؟ 5/0

7-چون شبنم اوفتاده بدم پیش آفتاب / مهرم به جان رسید و به عیوق بر شدم

الف در مصرع اول چه وجه شبه ای است؟             ب- یکی از مظاهر عیوق را بنویسید.       5/1

ج- پیام کلی مصرع دوم را بنویسید .

8-جمله ی مشهور « ان لم یکن لکم دین فکونوا احراراً فی دیناکم » از کیست و به چه معناست؟1

9- «بهل گر بگیرند بیکارها » منظور از بیکارها چه کسانی هستند ؟ 5/0

10- پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی » مفهوم کلمه ی«تا» چیست؟ 5/0

11- پرورش یافتن فریدون در غار شبیه پرورش یافتن کدام پیامبر الهی است؟ 5/0

12-کدام گزینه نوع آرایه ی آن با دیگران متفاوت است؟ 5/0

الف- اشارت صبح       ب- اکسیر عشق    ج- آتش نخوت     د- چراغ هدایت     5/0

13- بیدل این کم همتان بر غروجاه / فخرها دارند و عاری بیش نیست» کدام مرحله عرفان را بیان می کند؟ الف- توحید  ب- معرفت   ج- استغنا  د- عشق                   5/0

ب- ابیات و عبارات زیر را معنی کنید      4نمره

·        به بصره شد و با عمر وبن عثمان مکی افتاد و هجده ماه با او صحبت داشت .

·        از آن مردی نادهان دوخته ست / که بیند که شمع از زبان سوخته ست

·        مکن کاری که برپاسنگ آیو/ جهان با این فراخی تنگ آیو

·        درد پرده ی غنچه را باد بام/ هزار آورد نغز گفتار ها

5- دیشب پس از امضای طومار عشق و فداکاری میان خیمه ها در تهجّد ونیایش فرو رفتنتد

6-در شمار از چه نیاورد کسی حافظ را /شکر کان محنت بی حد و شمار آخر شد

7-تو را بر همه چیزها حکم است تا در ضیافت مایی

8-چو او را بدیدند برخاست غو/که آمد زآتش برون شاه نو

ج- تاریخ ادبیات       2 نمره

1-نویسندگان آثار «کمدی الهی ،دیداری با اهل قلم» را بنویسید 5/0

2-نام دیگر کتاب بوستان چیست و بر وزن چه کتابی سروده شده است؟ 5/0

3-ناقدان ادبی برای شعر تعلیمی از نظر تاریخی دو مرحله قائل اند نام ببرید .5/0

4-معتبرترین و قدیم ترین کتاب فارسی در تصوف چیست و نثر آن چگونه است .5/0

د- حفظ شعر  1

جاهای خالی را پر کنید.

گفت تا داروغه را گوییم ……………/گفت …………….خوابگاه مردم بدکار نیست

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

باسمه تعالی

زبان و ادبیات عمومی 1

 

 

 

 

شماره5

 

الف- خودآزمایی ودرک مطلب                       8 نمره

با توجه به ابیات زیر به سوالات پاسخ دهید.

برق با شوقم شراری بیش نیست             شعله ، طفل نی سواری بیش نیست

آرزوهای دو عالم دستگاه                        از کف خاکم غباری بیش نیست

لاله وگل زخمی خمیازه اند                  عیش این گلشن خماری بیش نیست

ای شرر از همرهان غافل مباش                فرصت ما نیز ، باری بیش نیست

1.1 معنی (با) در مصراع اول چیست.     5/0

2.1 منظور از (دستگاه) در بیت دوم چیست  5/0

1،3 در بیت سوم چه آرایه ای وجود دارد    /0

1،4 در بیت آخر (شرر ) استعاره از چیست 5/0

2-در بیت   بهاران که شاباش ریزد سپهر          به دامان گلشن ز رگبار ها      5/0

منظور شاعر از (شاباش بهاری ) چیست.

3- در بیت       بشنواز نی چون شکایت می کند         وز جدایی ها حکایت می کند 5/0

مقصود از ( نی ) چه کسی است.

4- در بیت  بگفتا گر به سر یا بیش خشنود       بگفت از گردن این وام افکنم زود 5/0

مقصود فرهاد از (وام) چیست

5- در بیت  آن همه ناز و تنعم که خزان می فرمود      عاقبت در قدم باد بهار آخر شد 5/

(خزان ) استعاره از کیست

6- در بیت           صدف وارگوهر شناسان راز               دهان جز به لولو نکردند باز   5/

(صدف) نماد چیست.

7- در مصرع ( همه غیبی تو بدانی ،همه عیبی توبپوشی ) بیانگر کدام صفت الهی است 5/

·        در مصرع (اکسیر عشق برمسم افتاد وزر شدم ) چرا شاعر عشق را به اکسیر تشبیه کرده است 5/0

9- در بیت از در در آمدی و من از خود به در شدم      گویی کز این جهان به جهان دگر شدم 5/0

منظور از (خود به در شدم ) چیست .

10- معادل امروزی ( خط جنبید باید ) چیست 5/0

11- مصرع (دیناری بده پنهان و خود را وا رهان ) به کدام پدیده ی  اجتماعی عصر شاعر اشاره دارد . 5/0

12- مفهوم کنایی ( فراوان سخن باشد آگنده گوش ) چیست 5/0

13- در بیت  گفتم ببینمش مگرم درد اشتیاق             ساکن شود بدیدم ومشتاق تر شدم 5/0

(م) در مگرم چه نقشی دارد .

1. نقش فاعلی         2.نقش مفعولی            3.نقش اضافی        4.هیچکدام

ب- معنی و مفهوم شعر و نثر              4

1- پروردگارا مگذار که صولت خشم حصار بردباری مرا در هم شکند .         75/0

2- گفتم مرا به ملک توحاجتی نیست این غلام در کار من است 5/0

3- عالی همت و عظیم قدر بود و او را تصانیف بسیار است     75/0

4- شماریت با من بباید گرفت                  بدان تا جهان ماند اندر شگفت5/0

5- به نیروی یزدان نیکی دهش                     کزین کوه آتش نیابم تپش 5/0

6- توسنی کردم ندانستم همی                  کز کشیدن تنگ تر گردد کمند 5/0

7- فریب جهان را مخور زینهار                         که در پای این گل بود خارها 5/0

ج- تاریخ ادبیات و سبک شناسی 2

1-    نثر یوسفی روان ……………...، ………………است 5/0

2- آثار زیر از کیست   5/0

1. المیزان        2.کشف المحجوب    5/0

3- ماده ی اصلی شعر تعلیمی چیست (دو مورد )     5/0

4- شاعران زیر در چه زمینه ای شعر می گفتند     5/0

1.سنائی               2.عطار

د- شعر حفظی      1

همه عزی و جالی همه ……………… ویقینی            همه نوری و……………و همه جودی وجزایی 5/0

او را خود ……………….نبودی به صید من              من خویشتن اسیر کمند………………….شدم 5/0

 

 

 

 

 

باسمه تعالی

زبان و ادبیات عمومی 1

 

 

 

 

شماره 6

 

الف- با توجه به ابیات زیر به پرسش ها پاسخ دهید.

برق با شوقم شراری بیش نیست             شعله ، طفل نی سوتری بیش نیست

آرزوهای دو عالم دستگاه             از کف خاکم غباری بیش نیست

لاله وگل زخمی خمیازه اند          عیش این گلشن خماری بیش نیست

تا به کی نازی به حسن عاریت            ما و من آیینه داری بیش نیست

غرقه ی وهیم ورنه این محیط           از تنگ ابی کناری بیش نیست

6        در بیت اول شاعر شعله را با چه چیزی مقایسه کرده است ؟ 5/0

7        در بیت سوم « زخمی » و «‌خمیازه» یعنی چه؟ 5/0

8        در بیت چهارم منظور از «آیینه دار بودن» چیست؟ 5/0

9        در بیت آخر کدام واژه معنا ی استعاری دارد ؟ معنای استعاری آن چیست؟ 5/0

10    در بیت «‌سرم به دینی و عقبی فرو نمی آید.تبارک الله از این فتنه ها که در سر ماست» با کدام بیت ارتباط معنایی دارد؟5/0

2- در مصراع «‌پرده هایش پرده های مادرید» تفاوت معنایی پرده را بنویسید     5/0

3-در بیت « من خفته بدم به ناز دوکتم عدم حسن تو به دست بیدارم کرد» دو آرایه ی ادبی ذکر کنید.5/0

4-در بیت « عشق دریایی کرانه ناپدید کی توان کردن شنا ای هوشمند » شاعر «عشق و عقل » را چگونه توصیف کرده است ؟ 5/0

·        در مصراع « صاحب خبر بیامد ومن بی خبر شدم» منظور از «صاحب خبر» کیست؟ ·        در بیت «فریب جهان را مخور زینهار که در پای این گل بود خارها » منظور از «‌خارها» چیست؟ 5/0

·        با توجه به بیت « فراوان سخن باشد آکنده گوش -نصیحت نگیرد مگر در خموش » نصیحت در چه کسی اثر نمی کند؟ 5/0

·   با توجه به بیت « گفت : می بسیار خوردی زان چنین بی خود شدی گفت : ای بیهوده گوحرف کم و بسیار نیست » چرا مست محتسب را بیهوده گو می داند ؟ 5/0

·        چرا شعر « قلب مادر » سروده ی ایرج میرزا در ردیف اشعار غنایی قرار دارد ؟ 5/0

·        محتوای شعرهای تعلیمی در قدیم بیشتر شامل چه چیزهایی بوده است ؟ (دو مورد را ذکر کنید )5/0

·        مصراع «شاید بریدن نینداخته »‌یادآور کدام مثل فارسی است؟ 5/0

·        در مصراع «‌هر که جز ماهی زآبش سیر شد » چرا« ماهی »استعاره از «‌عاشق » است؟ 5/0

ب- بیان معنی و مفهوم شعر و نثر       4نمره

1- سرّمن از ناله ی من دور نیست         لیک چشم و گوشش را از آن نور نیست    5/0

2- شده بربدی دست دیوان دراز           زنیکی نبودی سخن جز به راز  5/0

3- سرانجام گفت ایمن از مردان            نه گردد مرا دل به روشن روان5/0

4- ایها الامیر،شریف تو،تو را جز به راست گفتن ندارد اما مرا بر این قول برهانی یابد    5/0

5- بیزارم از وفای تو یک روز و یک زمان           مجموع اگر نشستم و خرسند اگر شدم5/0

6- باورم نیست ز بد عهدی ایّام هنوز                     قصه ی غصه که در دولت یار آخر شد 5/0

7- ولی داد مردن و وارستگان                                    بنازند هرگز به مردار ها 5/0

8- جامه ی متصوّفه بیرون کرد و قبا در پوشید و به صحبت ابنای دنیا مشغول شد.اما او را از آن تفاوت نبود 5/0

ج- تاریخ ادبیات و سبک شناسی

1-آثار زیر از چه کسانی است؟ 5/0

بهشت گمشده        دیداری با اهل قلم

2-  در قرن پنجم تغزّل در شعر چه کسی کمال می یابد؟ وکمال کدام نوع شعر را باید در آثار نظامی                    جست وجو کرد؟ 5/0

3-    عمده ی نوشته های محمدرضا حکیمی در چه زمینه ای است؟ 5/0

4-    دومورد از ویژگی های سبک هندی را بنویسید ؟5/0

د- شعر حفظی       1نمره

1- چون شبنم اوفتاده بدم پیش آفتاب              …………………………………………….. 5/0

2- ساقیا لطف نمودی ………پرمی باد                 که به تدبیر تو……………خمار آخر شد.5/0

 

 

سولات زبان فارسی سال سوم (نیم سال اول ) عمومی

باسمه تعالی

  

شماره5

 

زبان شناسی             4نمره

1-برای الگوی مجایی « صامت + مصوت +صامت+ صامت» یک مثال بنویسید      25/0

2-در جمله ی« احمد وعلی امروز از تهران آمد» کدام قاعده ی زبانی رعایت نشده است ؟  25/0

3-چرا ساختن واژه ی « وتد» امکان پذیر نیست؟ 5/0

4-تعداد واج های کلمات مقابل را بنویسید        5/0                    الف- ابر                  ب- دماوند

5-با توجه به جمله ی« او هر روز نامه ای می خواند » به پرسش های زیر پاسخ دهید         5/0

الف- آهنگ جمله افتان است یا خیزان؟                      ب- درنگ در کدام قسمت ممیز معنا است؟

6-منظور از ذخیره های زبانی چیست؟   5/0

7-آیا تکیه می تواند ممیز معنا باشد ؟با یک مثال توضیح دهید             75/0

8-جاهای خالی را با کلمات مناسب به گونه ای تکمیل کنید که معنای فعل ما تغییر یابد     75/0

الف- ……………..خورد          ب- …………… خورد            ج- ……………….خورد

ب- دستور            8 نمره

9-یک جمله ی دو جزئی استثنایی (بی فعل ) بنویسید   25/0

10-گروه اسمی زیر را از چند واژه تشکیل شده است ؟هسته ی آن را مشخص کنید      5/0

دمای اجرام آسمانی     

11- ضمیر و فعل جمله ی روبرو را به صورت مؤدبانه درآورید  « تو گفتی » 5/0

12-در جمله های زیر چه نوع حذفی صورت گرفته است ؟ بنویسید        5/0

الف- سرد است ،به طوری که آب حوض یخ زده است

ب- او حرف هایش را زده و نتیجه اش را هم گرفته است

13-جمله ای بنویسید که در آن متمم فعلی به کار رفته باشد  5/0

14-با توجه به جمله ی « کبوتر دارد می پرد»           75/0

الف- فعل جمله را منفی کنید            ب- فعل جمله را گذرا کرده در جمله ای به کار برید 

15-با رسم نمودار اجزای جمله ی روبرو را مشخص کنید   «‌زندگی یعنی عقیده و جهاد» 75/0

16-فعل جمله ها را از لحاظ ساختمان (ساده ،پیشوندی ،مرکب ) بررسی کنید. 75/0

الف- دوقطار به هم برخوردند       ب- خانه آتش گرفت                ج- شاید او به مدرسه آمده باشد

17-زمان دقیق فعل های  نوشته ی زیر را بنویسید         75/0

سکوتی ملال انگیز همه جا دامن گسترده بود .(؟) همه دیدند.(؟) که ابروان او نیمی از دیگانش را پوشانیده  است .(؟)

18-اگر واژه های زیر نماد جمله باشند فعل آن ها به چه صورتی درست است ؟ (مفرد ،جمع ،هردو ) 75/0

الف- پیامبر              ب- سنگ              ج- ملت

19-نوع گذرای فعل جمله های زیر را بنویسید.  1

الف- پرچم دانش را برافرازیم                  ب- ایران   با فرهنگ است

ج- کتاب ها را از کتابخانه خریدم          د- اهل محل به او پهلوان می گفتند

20-در اسم های زیر تکواژهای وابسته را مشخص کنید                 1

الف- آسیابان                   ب- بیمارستان                  ج-آفریدگار          د- زورمند

ج- نگارش           5 نمره

21-عام ترین و رایج ترین  راه تشریح چیست؟         5/0

22-نوشته ی تحلیلی چگونه نوشته ای است ؟  5/0

23-جمله ی روبرو را ویرایش کنید .« آیا چگونه پیامبر خدا « صلی الله » برعلیه کفار جنگید؟ » 75/0

24-یک زندگی نامه چگونه میتواند سهم خود را در پژوهش های تاریخی و فرهنگی حفظ کنید ؟ 75/0

25-بیت روبرو را باز گردانی کنید .« پسندی که شهری بسوزرد به نار /،اگرچه سرایت بود برکنار »    75/0

26-در بازنویسی یک متن کهن چه تغییراتی ایجاد می شود؟

27-در زندگی نامه نویسی از چه روش هایی برای گردآوری اطلاعات استفاده می شو.د            1

د- املا و بیاموزیم           3 نمره

28-صامت میانجی را در واژه های روبرو مشخص کنید .الف- بانوان           ب- سبزیجات     5/0

29-در کدام یک کلمه های روبرو (ان) نشانه ی جمع نیست ؟گیلان؟ چشمان ،بهاران ،ردختان        5/0

30-در جمله ی روبرو شکل درست را انتخاب کنید    « در عشق هم وصال هست هم( فراغ فراق) 5/0

31-در کدام یک از کلمات روبرو واج /ن/ به صورت /م/تلفظ می شود.    نبرد،تشنه ،پنج ،منبر   5/0

32-با توجه به معنی کدام واژه غلط نوشته شده است؟

مقام:ارزش         زلت : خواری        نَسَب :گماشتن               قرض :وام

33-درکدام گروه غلط املایی وجود دارد ؟ صحیح آن را بنویسید           5/0

ماع معین ،لئامت و پستی ،حس غریب، لمهه و لحظه    

باسمه تعالی

 

 

 

شماره6

 

الف-زبان شناسی         4نمره

1-صورت های ممکن غیر رایج گروه های اسمی را …………………… نامیده اند   25/0

2-کوچک ترین واحدزبان …………………… و بزرگ ترین آن………………………..است. 5/0

3-مهم ترین واحدهای زیر زنجیری کدامند؟  75/0

4-در هر یک از گزینه های زیر کدام قاعده از قواعد ترکیب رعایت نشده است ؟ 75/0

الف- من ، من را صدا زدم.(                ) ب- داگک (               ) ج- برمی گشته اند داشته اند(             )

5-آهنگین هر یک از جمله های زیر چگونه است ؟ 5/0

الف- علی به خانه می رود؟(                   )         ب- او دیروز از مسافرت آمد(                 )

6-کدام یک از کلمات ( خوازه،خواری ، خوالگیر ، دشتخواری ) امروز رایج است؟ 25/0(             )

7-الگوی هجایی واژه ی « اَشک » را بنویسید. 5/0

8- جایگاه درنگ را درهر یک از جمله های زیر با نشانه ی (+)مشخص کنید ، طوری که معنی جمله متفاوت باشد . 5/0

الف- او هر روز نامه ای می خواند                       ب- او هر روزنامه ای می خواند

ب- املا و بیاموزیم         3 نمره

املای کدام گروه از گزینه های زیر نادرست است ؟ 25/0

الف- فراق خاطر           ب- متاع گران بهای جوانی            ج- زلت و خطا و لغزش

2-در کدام جمله به قید تأکید نیازی نیست؟ چرا؟ 5/0

الف- بی شک قطره قطره ی باران از ابرهای آسمان فرو می ریزد           

ب- قطعاً حضور مشاور ،مدیریت شرکت را تقویت می کند   

3-کدام یک از کلمات (منابع ،انبساط ،متنبّه ) از نظر املایی نامطلق است ؟ 25/0 (        )

4-کاربرد درست کلمات مشخص شده را در جمله های بنویسید        5/0

الف- او رزو گذشته از سمت خود استیفا داد (            )  ب- او در منزل استجاره ای زندگی می کند(          )

5-صامت میانجی را در این کلمات مشخص کنید: 5/0       الف- کوهان(            ) ب- گیلان (             )

6-مفهوم پسوند « ان» را در این کلمات بنویسید. 5/0     الف- کوهان(                 )  ب- گیلان (              )

 7- در دو گروه از گروه کلمات زیر غلط املایی وجود دارد .زیرا آن ها خط کشیده ،صحیح آن ها را بنویسید5/0

عید غدیر ،نقض پیمان ، نغض و دلکش ، براعت و بیزاری ، اجر و ثواب

ج- دستور          8 نمره

1-گروه اسمی « مشاهده یِ اجرام آسمانی »:

الف- از چند واژه تشکیل شده است؟ (          ) ب- هسته ی آن چند واج دارد ؟ (         ) 5/0

2- جمله ی (تنها چیزی که تاریخ را از یک تکرار ملالت آور رهایی می دهد ، انقلاب است .) چند تکواژ دارد ؟ 5/0(          )

3-جمله ی ( من جواب نامه ی دوستم را خواهم فرستاد.) را مجهول کنید  5/0

4-کدام جمله  مجهول نمی شود ؟چرا؟  5/0

الف- او از چیزی نمی ترسد      

ب- پدرش او را علی نامیده بود

5-اگر با افعال زیر جمله ی با مفهوم کاملی بسازیم ،کدامیک جمله ی چهار جزئی تشکیل نخواهد داد؟ 5/0

الف- نامید                  ب- فهمید                ج- چسباند             د- ترساند

6-از مصدر « دیدن » مضارع مستمر ( اول شخص جمع ) بسازید  5/0(             )

7-چرا جمله های زیر از نظر مطابقت نهاد و فعل درست است ؟ 5/0

ملت ایران به پا خاستند

ملت ایران به پا خاست

8-در کدام گزینه نهاد جدا (من) را می توان حذف کرد ؟ 5/0

الف- من ،بیچاره ،باید به تنهایی این همه کار را انجام دهم      ب- من،جهت قبولی به دانشگاه تلاش می کنم

ج- من،این موضوع را گفته بودم.(نه فردی دیگر)     د- من، فرزند محمد،دردبیرستان فرهنگ درس می خوانم

9-نوع این افعال را از نظر ساختمان بنویسید    75/     برافراشته بودند (             ) داشتند می گفتند(                 )

10-زمان و نوع افعال زیر را بنویسید:        1نمره

می شنیدند                  داشتم می نوشتم                  دیده باشید           دانسته بودند

11-جمله های زیر چند جزئی هستند،نوع آن ها  را بنویسید          1نمره

الف- از مصاحبت جاهلان بپرهیزید .   (                                                                                     )

ب- مردم ،او را قهرمان ملی می شناسند (                                                                                 )

12-برای نمودار زیر دو مثال بزنید:5/0    13-نمودار جمله ی « این پارچه» از ابریشم است» را رسم کنید  75/0

         جمله ی دوجزئی

 

     نهاد                      گزاره

 

گروه اسمی          گروه اسمی

 

………                 ………

 


………                 ………

د- نگارش        5 نمره

1-عبارت زیر را ویرایش کنید. 5/0

«هنوز معلوم نشده است ، چه تعداد از قبول شده گان ،شامل این قانون شده اند»

2-عام ترین و رایج ترین راه تشریح ……………… در مورد ابعاد مختلف یک چیز ،شخص یا پدیده است   5/0

3-مقصود از امروزی کردن نوشته های قدیم (بازگردانی )چیست؟ 5/0

4-چه عاملی به هنگام توصیف (زندگی نامه نویسی )ممکن است نویسنده را از واقعیت دور سازند ؟ 5/0

5-هنگام نگارش زندگی نامه چه نکاتی را رعایت کنیم ؟ (دو مورد را ذکر نمایید) 5/0

6-نوشته هایی که حاصل دیده ها و شنیده باشد ،مقاله ی ……………………… و نوشته هایی که حاصل تأملات درونی نویسنده باشد ،مقاله ی …………………است . 5/0

7-جمله ی (این بیمار از ضعف برخوردار است ؟) را ویرایش کنید    5/0

8-بیت « گرت همواره باید کامکاری / زمور آموز رسم بردباری » را باز گردانی کنید     5/0

9-ساختمان مدرسه ی خودتان را تشریح و توصیف کنید ( حدود 4 سطر ) 1

زبان فارسی3 عمومی

 

 

 

 

باسمه تعالی

شماره7

 

الف- دستور          8  نمره

1-تعداد  واج های واژه « اختر شناسی » را بنویسید ؟ 5/0

2-در کدام گزینه تکواژ وابسته ی اشتقاقی و در کدام تصریفی بکار رفته است .مشخص کنید؟ الف- گلها

ب- گلزار                5/0

3-کاربرد مودبانه ی (آمدن )درباره ی(خود) و (مخاطب) را بنویسید (برای هر کدام یک مورد کافی

 است )  5/0

4-برای نهاد های زیر فعل به چه صورتی ( مفرد یا جمع یا هر دو شکل ) می آید؟ الف- مجلس 

 ب- مردم5/0

5-نوع فعل های زیر را از نظر زمان بررسی کنید .

الف خورده باشیم                   ب- گفته بودند              ج- می بینیم                  د-داشتم می رفتم

6-فعل ها را در جمله های زیر از نظر ساختمان (ساده پیشوندی مرکب ) بررسی کنید ؟ 1

الف- ملت ایران  حکومت شاه را بر انداخت            ب- کتاب را آورده  بودیم

ج- حادثه ی مهمی روی داد                                     د- من مطالعه کردم

7-عبارت زیر را گذرا کنید (گروه اسمی داخل پرانتز را نهاد جمله ی جدید قرار دهید ) 5/0

دوستم به تهران رفت و در آنجا ماند ( محمد)

8-گروه های اسمی عبارات زیر را مشخص کنید و نقش آنها را بنویسید ؟        2

الف- ایران به دانشمندان خود می نازد   ب- علی از دوستان من است       ج- منوچهر با اتوبوس از تهران آمد

9-یک جمله ی چهار جزئی با مفعول و مسند مثال بزنید      5/0

10-نمودار جمله زیر را رسم کنید .با  ذکر نام اجزای آن      عشق یعنی : جانبازی و فداکاری    1

ب- نگارش   5 نمره

1-عبارات زیر را ویرایش کنید . الف- بازرسین گزارشات را مطالعه کردند                                     1

                                             ب- دیدگاه من از دیدگاه شما تفاوت دارد

                                             ج- اکنون شرکت های تعاونی از موقعیت خوبی دارا هستند

2-مقاله از نظر شیوه ی نوشتن چند گونه اند نام ببرید ؟ 75/0

3-رایج ترین راه تشریح یک پدیده یا یک شخصیت چگونه است ؟ 5/0

4-اگر بخواهیم درباره ی یکی از شخصیت های علمی زندگی بنویسیم به چه روشهایی به گردآوری ازاطلاعات می پردازیم ؟            1

5- در باز گردانی یک نوشته چه مواردی انجام می گیرد ؟  1

6-در باز نویسی یک نوشته چه تغییراتی ایجاد می شود ؟ 75/0

ج- زبان شناسی              4  نمره

1-چرا تولید واحد های زبانی زیر ممکن نیست یا کاربرد ندارد ؟ الف- دانش آموز به مدرسه آمده اند

ب- کیف ،مدادتراش را شکست             ج- پرز                 د- شریعتی راهنمایی مدرسه                             1

2-کاربرد جمله در جایگاه خودش مطابق کدام قواعد زبانی است؟ 25/0

3-واژه ی « برد» مطابق کدام الگوی هجایی ساخته شده است؟ 5/0

4-کوچکترین واحد زنجیری گفتار چیست؟ به چند دسته تقسیم می شود ؟ نام ببرید. 75/0

5-مهمترین واحد های زبر زنجیری را نام ببرید؟   75/0

6-آهنگ افتان یا خزان بودن عبارات زیر را مشخص کنید ؟ الف- محمود به مدرسه می رود

ب- چرا محمد نیامد؟                    ج- حسین درس خود را خواند؟

د- املا بیاموزیم        3 نمره

1-شکل درست همزه (ء ) را در کلمات زیر بنویسید؟ الف- س(ء) ال                  ب- م(ء)وا    5/0

2-چرا شکل املایی و آوایی واژه ی (خواب) با هم تفاوت دارند ؟     5/0

3-واژه های زیر به چه شکلی تلفظ می شوند؟ الف- اجتماع                ب- ماست بند   5/0

4-واجی میانجی رادر واژه ی زیر مشخص کنید ؟  آشنایان        25/0

5- (ان) در واژه های زیر به چه معنی است ؟  الف- سپاهان       ب- پاییزان   5/0

6-گزینه های درست را مشخص کنید : الف- پاک کردن :1- تصفیه       2- تسویه      75/0

ب- پاداش : 1- ثواب        2- صواب              ج- پست : 1- خوار           2- خار                                                  

زبان فارسی3 عمومی

 

 

 

 

باسمه تعالی

شماره 8

 

دستور   8 نمره

1-هسته ی این گروه های اسمی را مشخص کنید.« آن آدم های کوشا » « دفترچه های مشق » 5/0

2-تعیین کنید که واژه های زیر از چند تکواژ درست شده است ونوع آن را بگویید. 5/0

آسیابان       پرهیزگار

3-فعل جمله های زیر را با توجه به نهاد آن کامل کنید 5/0

الف- همه مردم باید به زیان های اعتیاد آگاهی ……………………

ب- دسته ی عزادارن حسینی از راه ……………………………

4-گونه ی مؤدبانه را درباره کلمات (خود و مخاطب ) در واژه های زیر بگویید 1

الف- بودن            ب رفتن

5-نوع حذف را در جمله های زیر تعیین کنید     5/0

الف- مریم گفت: به جان شما سوگند، من این کار را نکردم          ب- رفته بودم که او را ببینم، اما نتوانستم.

6-فعل  زیر را گذرا کرده و در جمله ای به کار ببرید.(خندان) ارکان جمله را نیز مشخص کنید      1

7-ساختمان افعال زیر را مشخص کنید .( ساده مرکب پیش وندی ) 75/0

الف- علی مشقش را نوشت   ب- خورشید که غروب کرده ،دلم گرفت .   پ- معلم ،مریم را به درس خواندن ،واداشت   .

8- حرف اضافه اختصاصی فعل (ترسیدن) را بگویید و آن را در جمله ای به کار ببرید .

9-نقش کلمات مشخص شده را در جمله زیر بگویید .نادان هیچ کس را هم طراز خویش  نمی بیند. 5/0

10-تعیین کنید که جمله های  زیر چند جزئی است؟ الف- به امید دیدار   ب- زیارت قبول         5/0

11-فعل زیر را با حفظ شخص به ماضی مستمر و مضارع اخباری تبدیل کنید ( نشسته است )          1

12-تعداد اجزای جمله را ……………تعیین می کند .25/0

13-با توجه به جمله « من بی چاره باید به تنهایی این همه کار را انجام دهم » چرا حذف نهاد « من»غیر ممکن است؟ 5/0

نگارش  5 نمره

1-کدام جمله از نظر نگارشی درست تر است؟ دلیل خود را توضیح دهید . 5/0

الف- دیدگاه او از دیگاه روان شناسان متفاوت است       ب- دیدگاه او با دیدگاه روان شناسان متفاوت است.

2-تشریح یعنی چه ؟ و عام ترین و رایج ترین راه تشریح چیست؟ 1

3-اگر بخواهیم چیزی یا جایی یا کسی یا واقعه ای را که امروز وجود ندارد و آثار آن از میان رفته تشریح کنیم ،از چه چیزهایی استفاده می کنیم ؟ 5/0

4-به چه دلیل زندگی نامه باید به  دور از تعصب و غرض ورزی نوشته شود؟ 5/0

5-چه چیزی به یک زندگی نامه اعتبار می بخشد؟  5/0

6-منظور از امروزی کردن نوشته های قدیمی چیست؟ 5/0

7-در بازنویسی یک مطلب به چه نکاتی باید توجه کرد؟ ذکر دو مورد کافی است .5/0

8-بیت زیر را باز گردانی کنید .گرت همواره باید کامکاری           زموآموز رسم بردباری  5/0

9-اگر زندگی نامه شکلی رمان گونه داشته باشد ،نویسنده باید چگونه بنویسد ؟   5/0

زبان شناسی        4 نمره

1-در جمله های « دانش آموزان خوب در درس موفق می باش»و«امیرکبیر دولتی دبیرستان» کدام قاعده زبانی رعایت نشده است ؟ 5/0

2-وسیله ی انتقال پیام در بین انسان ها چیست و کوچکترین واحد آن چه نام دارد ؟ 5/0

3-تعداد واج های کلمات زیر را بنویسید . ابر(        ) دماوند(       ) 5/0

4-نوع آهنگ را در جملات زیر تعیین کنید   5/0

الف-آیا مریم درس می خواند؟                ب- علی فردا با پدرش به اصفهان خواهد رفت.

5-کلمه ی شوخ در این دو جمله به چه معنا است؟

الف-ناصرخسرو با برادرش به گرمایه رفت و شوخ از خود بازکرد. ب- احمد دوست شوخی دارد .5/0

6-درنظام آوایی زبان فارسی الگوی هجایی با صامت آغاز می شود یا مصوت؟ 25/0

7-صورت کامل سر واژه های زیر را بنویسید ؟ هما:                     اتکا:                 5/0

8-دو واژه مثال بزنید که امروز وجود ندارد ،اما در گذشته وجود داشته است؟ 5/0

9-با استفاده از روش های ساختن واژه جدید ،از واژه ی « نوش» یک واژه جدید بسازید؟ 25/0

املاء بیاموزیم        3 نمره

1-با  توجه به معنی هر واژه ،کدام کلمات غلط نوشته شده است؟ 5/0

قدر : ارزش        عمارت : فرمانروایی                احسن: نیکوتر            تسویه : پاک کردن

2-شکل درست همزه را در کلمات زیر بنویسید.  5/0

مَ/ء/اخذ===<  (                                              )      سـ /ء/ال===<  (                           )

3-صامت میانجی را در کلمات زیر مشخص کنید؟ « دانایان»             « ترشیجات»         5/0

4-در کدام یک از کلمات زیر (ان) نشانه ی جمع نیست ؟ پاییزان  - سوران گیلان درختان           5/0

5-آیا جمله ی زیر درست است ؟ چرا؟ او روز گذشته از سمت خود استیفا داد.                                     5/0

6-جمله زیر را ویرایش کنید .او همواره سعی می کند کارهای خود را موجّح جلوه دهد .                  5/0